Sinxron raqamli ierarxiya konsentratorlari Uzoq masofada joylashgan, tarmoq tugunlaridan kelayotgan bir turdagi oqimlarning bir nechtasini SDH ning taqsimlovchi tuguniga birlashtirib beruvchi multipleksor konsentrator deb ataladi. SDH ning taqsimlovchi tugunlari STM-N yoki STM-1 turidagi ikki, uch, turt yoki undan ko‘proq tugunlarga ega. Ularning vazifasi, asosiy yoki halqadagi oqimlarni tarqatish, yoki asosiy oqimga bir necha tugunlardan kelayotgan oqimlarni q o‘ sh i sh d a n iborat. Umumiy qilib aytganda konsentrator asosiy transport tarmoqqa ulangan kanallar sonini kamaytirish imkonini beradi. Taqsimlovchi tugunda joylashgan mul'tipleksor, o‘zining taqsimlovchi portiga ulangan kanallarni mahalliy kommutasiyalay oladi va uzokda joylashgan tugunlarni bir-biri bilan aloqasinio‘zi orqali amalga oshiradi. Shuning bilan birga konsentrator asosiy transport tarmogini yuklamasini kamaytiradi.
Sinxron raqamli ierarxiya (SDH) kontsentratorlari, shuningdek, SDH multipleksorlari yoki SDH qo'shiladigan multipleksorlar (ADM) sifatida ham tanilgan, telekommunikatsiyalarda bir nechta past tezlikli signallarni yuqori tezlikdagi transport oqimlariga birlashtirish uchun ishlatiladigan tarmoq qurilmalari. SDH kontsentratorlari SDH tarmoqlarida ma'lumotlarni multiplekslash va demultiplekslashda hal qiluvchi rol o'ynaydi, bu esa ovoz, ma'lumotlar va video trafikni samarali uzatish va boshqarish imkonini beradi.
7-rasm.SDH konsentratori
SDH kontsentratorlari qanday ishlaydi:
1. Multiplekslash: SDH kontsentratorlari tarmoqdagi turli manbalardan E1 (2 Mbps) yoki STM-1 (155 Mbps) oqimlari kabi bir nechta past tezlikdagi signallarni oladi. Bu signallar turli joylardan yoki qurilmalardan kelib chiqishi mumkin. Konsentrator bu signallarni multiplekslash usullaridan foydalangan holda, odatda STM-4 (622 Mbit / s) yoki undan yuqori tezlikda yagona yuqori tezlikdagi transport oqimiga birlashtiradi.
2. Qo'shish-tashlash: SDH kontsentratorlari multiplekslangan oqimdan individual past tezlikli signallarni qo'shish yoki tushirish qobiliyatiga ega. Bu xususiyat tarmoqning turli joylarida ma'lum kanallar yoki xizmatlarni ulash va o'chirishda moslashuvchanlikni ta'minlaydi. Misol uchun, konsentrator yig'ilgan oqimga yangi trafik qo'shishi yoki ularni mo'ljallangan manzillarga yo'naltirish uchun muayyan kanallarni tashlab yuborishi mumkin.
3. Signalni qayta tiklash: SDH kontsentratorlari signalni qayta tiklash funktsiyalarini ham bajaradi. Signallar tarmoq orqali o'tayotganda ular zaiflashuv, buzilish yoki boshqa buzilishlarga duch kelishi mumkin. Konsentrator kiruvchi signalni qabul qilib, uni qayta ishlab chiqaradi va yaxshilangan sifatda keyingi tarmoq segmentiga uzatadi. Bu tashilgan ma'lumotlarning yaxlitligi va ishonchliligini ta'minlaydi.
4. Boshqaruv va monitoring: SDH kontsentratorlari keng boshqaruv va monitoring imkoniyatlarini taqdim etadi. Tarmoq operatorlari kontsentratorlarni masofadan turib sozlashlari va nazorat qilishlari mumkin, bu esa tarmoqni samarali boshqarish va nosozliklarni bartaraf etish imkonini beradi. Ushbu qurilmalar odatda markazlashtirilgan boshqaruv va hisobot uchun Simple Network Management Protocol (SNMP) kabi protokollarni qo'llab-quvvatlaydi.
SDH konsentratorlari telekommunikatsiya tarmoqlarida, ayniqsa SDH-ga asoslangan tizimlarda muhim komponentlardir. Ular tarmoq sig‘imidan samarali foydalanish, xizmatlar ko‘rsatishda moslashuvchanlik va ma’lumotlarni uzoq masofalarga ishonchli uzatish imkonini beradi. Multiplekslash, qo'shish va signalni qayta tiklash imkoniyatlari bilan SDH kontsentratorlari telekommunikatsiya infratuzilmasining umumiy ishlashi va mustahkamligiga hissa qo'shadi.
Xulosa Sinxron raqamli ierarxiya (SDH) raqamli signallarni uzatish va boshqarishda muayyan vazifalarni bajaradigan bir nechta funktsional elementlardan yoki tarmoq elementlaridan iborat. Ushbu elementlar SDH tarmog'ida ovoz, ma'lumotlar va video signallarni samarali va ishonchli tashishni ta'minlash uchun birgalikda ishlaydi. Ushbu funktsional elementlar uzoq masofalarga raqamli signallarning yuqori sig'imli, sinxron uzatilishini ta'minlovchi mustahkam va samarali SDH tarmog'ini yaratish uchun birgalikda ishlaydi. Ular tarmoqqa turli xil trafik turlarini boshqarish va ishonchli aloqa xizmatlarini qo'llab-quvvatlash imkonini beradi.