Fan va innovatsiyalar vazirligi materialshunoslik universiteti

3. Konsentrlangan sulfat kislota oz miqdordagi quruq NaCl bilan ta'sirlashganda, gaz holda HCl ajralib chiqadi:
NaCl + H₂SO₄ = NaHSO₄ + HCl
Probirka og`ziga tutilgan ho`llangan ko`k lakmus qog`ozning qizarishidan ajralib chiqayotgan HCl ni sezsa bo`ladi.
Bromid anionining reaksiyalari
Bromidlarning ishqoriy va ishqoriy-yer metallari kationlari bilan hosil qilgan tuzlari ham xloridlarniki singari neytral, kuchsiz asoslar kationlari bilan hosil qilgan tuzlari esa kislotali muhitga ega. Bromidlardan faqat AgBr, Hg<sub>2</sub>Br<sub>2</sub>, PbBr<sub>2</sub>, CuBr suvda yomon eriydi. Bromid xloriddan kuchliroq qaytaruvchidir. Bromid kislota va bromid ionni oksidlashda yuqorida xloridlarni oksidlash uchun ishlatilgan oksidlovchilardan tashqari konsentrlangan sulfat kislota va xlorli suv qo`llaniladi. Xlorli suv bilan bromidni oksidlash quyidagicha kechadi:
2Br + Cl → Br₂ + 2C1^-
Xlor ortiqcha olinsa, yuqoridagi reaksiya natijasida hosil bo`layotgan brom xlor bilan ta'sirlashib, sarg`ish brom xlorid gazini hosil qiladi:
Br₂ + C1₂ → 2BrCl-
Qizdirilganda xlor hatto erimaydigan bromid tuzlarini ham oksidlaydi.
Bromid ioni bromat ioni bilan oksidlanganda, qo`ng`ir rangli erkin brom hosilb bo`ladi:
5Br^- + BrO^- + 6H⁺ → +3Br₂ + 2C1^-+3H₂O
1. Oksidlovchilar ta'siridan bromid ioni kislotali muhitda erkin bromga aylanadi. NaBr ning 4-5 tomchi eritmasiga 3-4 tomchi H,SO₄ va 5-6 tomchi S₆N₆ yoki xloroform qo`shib, aralashtirilib turilgan holda eritmaga 2-3 tomchi xlorli suv tomizilsa, benzol (yoki xloroform) qavati sarg`ish yoki qizil-qo`ng`ir tusga kiradi. Bu erkin Br₂ ajralib, organik erituvchi qavatida eriganligini bildiradi:
2NaBr + Cl₂ → 2NaCl + Br₂
Xlorli suv (oksidlovchi) ortiqcha miqdorda qo`shilsa, eritma rangsizlanadi, bu sarg`ish rangli BrCl hosil bo`lganligini ko`rsatadi:
Br₂ + C1₂ → 2BrCl-