Farg'ona jamoat salomatligi tibbiyot instituti bolalar va o’smirlar gigiyenasi fani 419-guruh talabasi Baxodirova Muattarxon

FARG'ONA JAMOAT SALOMATLIGI TIBBIYOT INSTITUTI BOLALAR VA O’SMIRLAR GIGIYENASI FANI 419-guruh talabasi Baxodirova Muattarxon

MAVZU: TAYYOR VA YARIM TAYYOR MAHSULOTLARNING BOLALAR ORGANIZMIGA SALBIY VA IJOBIY TASIRI

MARUZA MAQSADI:

• Tayyor va yarim tayyor mahsulotlarning bolalar organizmiga salbiy va ijobiy ta'sirini o'rganish

REJA:

• Tayyor va yarim tayyor mahsulotlarning ijobiy tasiri haqida malumot
• Tayyor va yarim tayyor mahsulotlarning bolalar organizmiga salbiy tasirini o'rganish
• Bolalarda Soglom ovqatlanish
• Xulosa
• Foydalanilgan adabiyotlar ro'yhati

Hozirgi kunda tayyor mahsulotlar odamlar orasida juda tezda ommalashmoqda. Bularga har xil fast fudlar,tez tayyor boladigan lag'mon mahsulotlar(rollton,big bon, hot lunch,maccaldo va hkz),tayyorlanib muzlatib qoyilgan homirli taomlar,kartoshkadan tayyorlangan chipslar, kriyeshkilar kiradi. Ushbu mahsulotlar arzonligi,tez toyimliligi,tarkibida maxsus mazali tam beruvchi qoshimchalarning mamavjudligi va aynisa kop vaqt o'tmay tez tayyor bo'lishi bilan ajralib turadi.

Hozirgi kunda tayyor mahsulotlar odamlar orasida juda tezda ommalashmoqda. Bularga har xil fast fudlar,tez tayyor boladigan lag'mon mahsulotlar(rollton,big bon, hot lunch,maccaldo va hkz),tayyorlanib muzlatib qoyilgan homirli taomlar,kartoshkadan tayyorlangan chipslar, kriyeshkilar kiradi. Ushbu mahsulotlar arzonligi,tez toyimliligi,tarkibida maxsus mazali tam beruvchi qoshimchalarning mamavjudligi va aynisa kop vaqt o'tmay tez tayyor bo'lishi bilan ajralib turadi.

Tayyor va yarim tayyor va yarim tayyor mahsulotlar,bir qator qulayliklarga ega bo'lishiga qaramay,kattalar qolaversa o'smirlar va bolalar organizmiga bir qancha zararli tasirlarni ham yetkazadi.Ayniqsa bolalar sevib iste'mol qiladigan fast foodlar va yarim tayyor makaron mahsulotlotlari bolalarnbolalarning o'sish va rivojlanishidagi jarayonlarga o''zining salbiy tasirini o'tkazmay qolmaydi

Tayyor va yarim tayyor va yarim tayyor mahsulotlar,bir qator qulayliklarga ega bo'lishiga qaramay,kattalar qolaversa o'smirlar va bolalar organizmiga bir qancha zararli tasirlarni ham yetkazadi.Ayniqsa bolalar sevib iste'mol qiladigan fast foodlar va yarim tayyor makaron mahsulotlotlari bolalarnbolalarning o'sish va rivojlanishidagi jarayonlarga o''zining salbiy tasirini o'tkazmay qolmaydi

BU TAOMLAR TARKIBIDAGI YOG'LI KISLOTALAR MIYANING HISSIYOTLARGA JAVOB BERADIGAN QISMIGA TUSHIB QOLADI. OQIBATDA ESA USHBU OMIL BOLALARDA DEPRESSIYA ALOMATLARIGA SABAB BO'LADI.

SHUNINGDEK, FAST-FUD ISTEMOLI BOLALAR VA O'SMIRLARNI SEMIRIB KETISHINI TAMINLAYDI. MUNTAZAM FAST-FUD ISTEMOL QILISH, YOG'LI OVQATLAR MEYORINI BILMASLIK, SHIRINLIKLARNI PALA-PARTISH EYISHLIK OSHQOZON-ICHAK TIZIMI FAOLIYATI BUZILISHIGA OLIB KELADI.

FAST-FUDLAR, QOVURILGAN KARTOSHKA MAHSULOTLARI(FREE,CHIPS) TARKIBIDA TRANSYOG'LAR, YANI ISHLOV BERILGAN TO'YINMAGAN YOG' KISLOTASI BOR. BU ORGANIZMDA ZARARLI XOLESTERIN MIQDORINI OSHIRADI. TRANSYOG' YURAK SALOMATLIGI UCHUN IKKI BARAVAR KATTA MUAMMO EKANLIGI MALUM: TRANSYOG'LARNI ISTEMOL QILISH ZARARLI XOLESTERIN - LDL (PAST ZICHLIKDAGI LIPOPROTEIN) MIQDORINI OSHIRADI.

BU ESA O'Z O'RNIDA IFARKT VA INSULT XAVFINI OSHIRADI. QON TOMIRLARI DEVORIDA QON AYLANISHIGA XALAQIT BERADI, QON OQIMINI TO'SIB QO'YISHI MUMKIN. SARATON KASALLIGINI HAM KELTIRIB CHIQARISHI MUMKIN

BOLALARDA SOG'LOM OVQATLANISH BU BOLA SALOMATLIGIDAGI ENG MUHIM OMILLARDAN BIRIDIR,ENDIGINA RIVOJLANIB KELAYOTGAN ORGANIZM UCHUN TARKIBIDA KOPROQ VITAMIN VA OQSILLAR, KAMROQ UGLEVOD VA YOG' TUTGAN MAHSULOTLAR JUDA ZARURDIR

Maktab yoshidagi bola uchun sabzavotlar tarkibidagi klechatka, mevalar tarkibida mavjud vitaminlar va makroelementlar, go‘sht mahsulotlaridagi oqsil, baliqda juda mo‘l bo‘lgan fosfor, sut mahsulotlarida mavjud kalsiy juda zarur hisoblanadi. Bolaning ratsioni bir me’yorga keltirilgan va zarur miqdordagi oqsil, yog‘lar, uglevodlar, vitaminlar va aminokislotalarni o‘z ichiga olishi zarur.

YOSH BOLALARNING OVQAT HAZM QILISH TIZIMI O‘ZIGA XOS BO‘LGANLIGI UCHUN ULAR YOG‘LI, QOVURILGAN, ACHCHIQ VA NORDON OVQATLARNI YEYISHDAN CHEKLANISHI KERAK. BOLALAR OVQATLANISH TIZIMINING ASOSINI XOM MAHSULOTLAR (SABZAVOTLAR, MEVA VA KO‘KATLAR) HAMDA QAYNATILGAN VA DIMLANGAN TAOMLAR TASHKIL ETISHI LOZIM.

XULOSA: BOLALARDA SOGLOM OVQATLANISH BU SOGLOM KELAJAK DEMAKDIR,SHUNDAY EKAN BIZ BOLALAR OVQAT RATSIONINI TUZISHDA ULARDAGI O'SISH VA RIVOJLANISHNI HISOBGA OLGAN HOLDA ALOHIDA ETIBOR BILAN YONDASHISHIMIZ LOZIM. RATSION TARKIBIGA FAST FOODLAR VA SHUNGA OXSHASH MAHSULOTLARNI OLIB TASHLASHIMIZ KERAK

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati:

• I.G. Shayxova "Bolalar va o'smirlar gigiyenasi"
• https://avitsenna.uz
• https://minibar.ru
• https://yuz.uz
• https://idum.uz

E'tiboringiz uchun rahmat!!!