Fəhlə peşələri və işlərin Vahid Tarif-İxtisas Sorğu Kitabçası (hissə 1)

317. Ultrasəs nəzarəti üzrə defektoskopçu
İşin xüsusiyyəti.
6-cı dərəcə
Müxtəlif metodlarla möhkəm titrəyişlərin sönmə əmsallarının müəyyənləşdirilməsi. İki mühitin ayrılma sərhədində ultrasəsin əks olunma və keçmə əmsallarının müəyyənləşdirilməsi. Cihazın həssaslığının sazlanması və nümunələrsiz, yaxud standart və sınaq nümunələrinin qısaldılmış sayında defektlərin ekvivalent ölçülərinin qiymətləndirilməsi. Nəzarət və eksperimental nomoqramların qurulma metodikası işlənərkən eksperimental işlərin yerinə yetirilməsi. Ultrasəs nəzarəti üzrə istehsal şəraitində rastlaşan bütün iş növlərinin yerinə yetirilməsi. Ultrasəs nəzarəti aparmaq üçün alətlərin hesablanması və hazırlanması. Ultrasəs titrəyişlərinin sürətinin ixtisaslaşdırılmış sənaye cihazları ilə ölçülməsi. Avtomatik qurğulardan alınan defektoqramların açılması. Avtomatik qurğulardakı nasazlıqların aradan qaldırılması.
Bilməlidir: avtomatik qurğuların kinematik və elektrik sxemlərini; tətbiqi və fiziki mexanikanın, telemexanika və metrologiyanın əsaslarını; nomoqramların qurulmasında əsas olan akustika traktının tənliyini; ultrasəsin sönməsinin və yayılma sürətinin müəyyən olunması prinsiplərini; mövcud olan ultrasəs defektoskopların, qalınlıq ölçənlərin və qurğuların tiplərini; lembi dalğalarının əsas yayılma qanunauyğunluqlarını və onların köməyi ilə ultrasəs nəzarətinin üsullarını.
Orta ixtisas təhsili tələb olunur.
318. Ultrasəs texnikası üzrə laborant
İşin xüsusiyyəti.
3-cü dərəcə
Ultrasəs dəyişdiricilərin hesablanması, istehsal olunması, razılaşdırılması və sınaqdan keçirilməsi. Texnoloji və fiziki emal effekti üzrə ultrasəs titrəyişlərin optimal parametrlərinin təyin edilməsi. Metodik sənədlərin aparılması. Dalğa səthli düz birpaketli ultrasəs elektron akustik dəyişdiricilərlə eksperimental sxemlər üzrə verilmiş kompleks işlərin yerinə yetirilməsi. Akustik sistemlərin uzlaşan elementlərinin hesablanması və istehsalı, eksperimentin qoyulmasına aid metodikaya və qüvvədə olan normativ sənədlərə müvafiq daha yüksək ixtisaslı laborantın rəhbərliyi altında sınaqdan keçirilməsi.
Bilməlidir: metodika üzrə nəzərdə tutulmuş eksperimentin qoyulmasına dair energetik, akustik, elektrik ölçən, mexaniki, xüsusi laboratoriya avadanlığının, cihazların və aparatların quruluşunu və sazlama qaydalarını; dalğa səthli düz birpaketli xüsusi texnoloji təyinatlı elektroakustik dəyişdiricilərin istehsal texnologiyasını; akustik sistemləri elementlərinin onlara verilən tələblərə və eksperimentin qoyulmasına aid metodikaya müvafiq quraşdırılma texnologiyasını və uzlaşdırılma qaydalarını; eksperimental sxemin elementlərinin məmulatlar emalı rejimində uzlaşdırma qaydalarını; eksperimental sxemin elementləri olan elektrik ölçü cihazlarının və yazan qurğuların uzlaşdırma, kalibrləmə və tənzimləmə qaydalarını; izoləedici materialların, lakların, yapışqanların, lehimlərin, flüslərin, həlledicilərin, reaktivlərin təyinatını, emal texnologiyasını, işlərin yerinə yetirilməsi zamanı onlardan istifadə qaydalarını ultrasəs elektroakustik dəyişdiricilərin istehsalı üçün tətbiq olunan əsas materialların xarakteristikasını, təyinatını, emal qaydalarını; energetik, elektrikölçən və mexaniki avadanlığın cari təmirinin aparılma qaydalarını; elektrotexnika, sənaye elektrotexnikası, cihazqayırma texnologiyasının əsaslarını; müşahidə və oturtmalara dair məlumatları, metallar fizikasının, metalşünaslığın, qeyri-üzvi və üzvi kimyanın elementar əsaslarını; rəqs nəzəriyyəsinin, elektroakustikanın, hidroakustikanın, elektro və radio ölçülərin, defektoskopiyanın, optiki xətti ölçülərin və bucaq kəmiyyətlərin fiziki əsaslarını.