B I R L I K
K O’ P L I K
www.arxiv.uz
• Masalan:
Dehqonni yer davolaydi. U urug’ bilan
birga orzu dard-hasrat, quvonchlarini ham yerga
to’kadi (S.Nurov.). Ketma-ket uzatilgan chelak va
savatlarni keksalar yerga ag’darayotirlar. (O.).
Men mustaqillik haqidagi qo’shiqni
kuylamoqdaman.
www.arxiv.uz
• Kelasi zamon fe’li, birinchidan, ish-harakatning nutq
so’zlangandan sґng bajarilish-bajarilmasligi mo’ljallanishi,
taxmin qilinish ma’nosini ifodalab.
–r(-ar)
affiksli kelasi zamon sifatdoshini tuslash orqali
shakllanadi
(kel-ar-man, ishla-r-san
kabi).
• Bunday forma kelasi zamon gumon fe’lini hosil qiladi.
Kelasi zamonning maqsad ifodalash shakli ham mavjud
bo’lib, u
-moqchi
affiksli fe’l formasini, shuningdek,
-
digan,
-jak(-ajak)
affiksli sifatdoshlarni tuslash orqali
shakllanadi.
• .
www.arxiv.uz
• I. sh.
Kel-ajak-man, o’qi-yajak-man
• II. sh.
Kel-ajak-san, o’qi-yajak-san
• III sh.
Kel-ajak, o’qi-yajak
• I. sh.
Kel-ajak-miz, o’qi-yajak-miz
• II. sh.
Kel-ajak-siz, o’qi-yajak-siz
• III sh.
Kel-ajak(lar), o’qi-yajak(lar)
B I R L I K
K O’ P L I K
www.arxiv.uz
• Buyruq-istak va shart mayllari formasidagi fe’llar
ham, asosan kelasi zamon tushunchasini ifodalaydi
• Masalan:
Bilaman, u bizni poylamoqchi
(N.Fozilov.). Oltin yerimizni ko’z qorachig’iday
saqlanglar. (H.G’.). Dilimizdagi gaplarni so’zlab
bersam...
www.arxiv.uz
Dostları ilə paylaş: |