müzakirəsi zamanı tərəfdarlar qazanmaq bacarığının
yüksək qiymətləndirildiyi
Qədim yunan fəlsəfəsində meydana gəlmişdir.
Qədim Yunanıstanda dialektika dedikdə, müsahibə yolu ilə müsahibin
mühakimələrindəki ziddiyyəti aşkara çıxarmaq, həqiqəti
sübuta yetirmək sənəti
başa düşülürdü. O zaman xüsusi hazırlıq və böyük ustalıq tələb edən dialoq sənəti
onun
iştirakçılarının müzakirə olunan məsələlər ətrafında bir
-
birlərinə suallar
verən alternativ nöqteyi
-
nəzəri
başa düşməyi, onun nöqsanlarını, ziddiyyətlərini
aşkara çıxarmaqla öz mövqeyinin üstünlüyünü sübuta yetirməyi ehtiva
edirdi.
Mübahisə prosesində müsahiblərin şərik olduqları bir
iddiadan hər iki tərəfin
mühakimələrinin cilalandığı üçün başqasına doğru getməklə mövqelər yaxınlaşır
və daha düzgün olur. Nəticədə müxtəlif mövqelər nəzərə alınmaqla
mühakimələrin birtərəfliliyi aradan qaldırılır, həqiqətə yaxınlaşırdı.
Belə ictimai polemika praktikası böyük dialoq ustası olan Sokratın
fəaliyyətində geniş tətbiq olunmuşdur. O, dialektikaya, müxtəlif,
hətta əks
fikirlərin toqquşması və uzlaşdırılması yolu ilə həqiqətin aşkara çıxarılması sənəti
kimi baxırdı. Dialektikaya mübahisə, dialoq sənəti kimi baxılması Orta Əsrlərdə və
sonralar da davam etmişdir. Uzun və mürəkkəb inkişaf yolu keçərək dünyanı dərk
etməyin və dəyişdirməyin yeganə həqiqi fəlsəfi metoduna çevrilən, dünyaya
vah
id,
rabitəli bir tam kimi baxan, onu əbədi hərəkətdə, dəyişmə və inkişafda
götürən
dialektika təbiət, cəmiyyət, təfəkkür və idrakın ən ümumi inkişaf
qanunları haqqında təlimə çevrilmişdir.
Dostları ilə paylaş: 
