Skeptisizm idi. Bu
tə"limin nümayəndələrindən biri
Sekst Empirik idi. Sekst Allahın adını şübhə
altına alırdı, o, sübüt etməyə çalışırdı ki, skeptisizm çox orijinal bir təlimdir, onu
başqa təlimlərlə qarışdırmaq olmaz. Empirik deyirdi ki, skeptisizm başqa fəlsəfi
təlimlərdən onunla fərqlənir ki, bu fəlsəfi tə"limlər bir mahiyyəti qəbul edir,
digərini isə rədd edir. Skeptik isə bütün mahiyyətləri qəbul edir, eyni zamanda
onları şübhə altına alır.
E.ə
III əsrdə Romada
yeniplatonçular meydana gəlmiş və eramızm V əsrinə
qədər fəaliyyət göstərmişlər. Mistik fəlsəli cərəyan kimi tanınmış bu təlim
xristianlıq fəlsəfəsinin mənbələrindən biri idi. Onların görkəmli nümayəndələri
Ammano Sakkas (175-242),
Plotin (205-270) və s.-in fıkrincə, hər şeyin əsasında
fövqəlhissi, fövqəltəbii, əqldən yuksək ilahi prinsip durur. Guya varlığın bütün
formaları ondan asılıdır. Plotin bu ilahi prinsipi mütləq varlıq adlandırır və onu
dərk olunmaz hesab edirdi. O, mütləq varlıq dedikdə, Allalı nəzərdə tuturdu.
Gerçəklikdə mövcud olan hər şeyin səbəbi bu mütləq varlıq -Allahdır. Plotin ruh
probieminə də xeyli diqqət yetirir və belə hesab edirdi ki, ruh ilahi varlıqdan maddi
varlığa müəyyən keçid anıdır. O deyirdi ki, ruh bədənlə üzvi surətdə bağlı deyildir,
o, ümumdünya ruhunun bir hissəsidir. Plotinin tələbələrindən:
Porfıri (232-304),
Yamvlix (III əsrin axırı, IV əsrin əwəli),
Prokl (412-485) və s. adlarını çəkmək
olar.
Romada geniş yayılmış fəlsəfi cərəyanlardan biri də
eklektisizm idi.
Eklektiklər bir-birinə zidd olan təlimləri, barışmaz görüşləri prinsipsiz şəkildə,
mexaniki surətdə, birləşdirirdilər. Bu tə"lim Yunanıstandan sonra Romada geniş
yayılmışdı. Görkəmli nümayəndəsi böyük siyasətçi və natiq
