FəNN: vergiLƏr və vergitutma mühaziRƏ MÜƏLLİMİ: İ. E. D. M. C. HÜseynov
Yüklə 1,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
KitabYurdu.az
80 Fiziki şəxslərdən gəlir vergisinin tutulmasının bir prinsipi də vətəndaşların ayrı-ayrı kateqoriyalarına verilən və mühüm sosial məsələlərin həllinə yönəldilən məqsədli vergi güzəştləridir. İqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin əksəriyyətində fiziki şəxslərin gəlirlərinin vergiyə cəlb edilməsi demək olar ki, elə bu prinsiplər əsasında qurulmuşdur. Dünyanın bütün ölkələrində bu vergi növünün geniş yayılması bir sıra amillərlə bağlıdır. Bu verginin əsas üstünlüyü ölkənin əmək qabiliyyətli bütün əhalisinin onun potensial ödəyicisi olmasındadır. Digər tərəfdən isə bütün bərabər şərtlər daxilində vergi orqanları tərəfindən ona nəzarət edilməsi daha asandır və ondan yayınma halları xeyli mürəkkəbdir. Gəlir vergisinin bu xüsusiyyətləri onun şkalasının qurulması, vergiyə cəlb edilməyən minimumun məbləğinin və vergi güzəştlərinin təyin edilməsi məsələlərində ölkənin qanunvericilik və icra orqanlarının üzərinə böyük iqtisadi və sosial məsuliyyət qoyur. İqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin büdcə gəlirlərinin böyük hissəsi gəlir vergisi hesabına formalaşdığı halda, bizim ölkəmizdə bu vergi hakim mövqe tutmur. Son illərdə respublika büdcəsinə vergi daxilolmalarında bu verginin xüsusi çəkisi təqribən 16-17 faiz təşkil edir. Ölkəmizdə büdcə gəlirlərinin formalaşmasında fiziki şəxslərin gəlir vergisinin payının iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrə nisbətən aşağı olmasının iki əsas səbəbi vardır. Birincisi, ölkə əhalisinin böyük əksəriyyətinin gəlirlərinin səviyyəsi inkişaf etmiş ölkələrin əhalisinin gəlirlərinə nisbətən xeyli aşağıdır. İkinci əsas səbəb isə yüksək gəlirlərin vergidən gizlədilməsidir. Rezident və qeyri-rezident fiziki şəxslər Azərbaycan Respublikasında gəlir vergisinin ödəyiciləri hesab olunurlar. Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|