Feodal jamiyati qo’ynida kapitalistik munosabatlarning tarkib topishi

MUNDARIJA:

Kirish............................................................................................................ ..
II. Asosiy qism:
Italiya sanati tarixi...........................................................................................
2.1. Italiyada ilk uyg’onish davri san’ati........................................................
2.2 Italiyaning zamonaviy va zamonaviy san'ati............................................
2.3 Italiyada yuqori uyg’onish davri san’ati..................................................
2.4 Yuqori uyg’onish davrida Venestiya san’ati.............................................
XULOSA.........................................................................................................
ADABIYOTLAR RO’YXATI........................................................................
KIRISH
Feodal jamiyati qo’ynida kapitalistik munosabatlarning tarkib topishi
G’arbiy Evropa hayotida muhim o’zgarishlarga olib keldi. Din o’z obro’sini yo’qta bordi, mayda xunarmandchilikdan manafakturaga o’tish, shaharlarning tezlik bilan kengayib, rivojlanib borishi, yangi qit’alarning ochilishi va savdosotiqning rivojlanishi ijtimoiy hayot qiyofasini ham, odamlarning hayotga, voqelikka bo’lgan munosabatini ham o’zgartira boshladi.Bu davrga kelib, qirol hokimiyati shahar aholisiga suyanib, feodal dvoryanlarning qudratini sindirib tashladi va yirik-yirik, aslida millatlarga asoslangan monarxiyalar tuzdi, bu monarxiyalarda hozirgi zamon Evropa millatlari va hozirgi zamon burjua jamiyati taraqqiy eta boshladi. Ana shu taraqqiyot jarayonida yangi dunyoviy san’at va madaniyat kamol topdi. Kitob bosishning vujudga kelishi adabiy va ilmiy asarlarni keng tarqatish imkoniyatini yaratdi. Mamlakatlar orasidagi yaqin munosabatlar esa badiiy hayotdagi yangiliklarni tezda o’zlashtirish imkonini tug’dirdi.
XV—XVI asrlarda o’z taraqqiyotini boshidan kechirgan bu yangi madaniyat tarixda «Uyg’onish» deb nom oldi. Bu iborani italiyalik rassom va san’atshunos Jorj Vazari Italiyada san’at uzoq o’rta asrdan so’ng yana qaytadan «uyg’onganligi» sababli ishlatgan va asosan, rassom Jotto ijodiga nisbatan qo’llangan edi. Keyinchalik esa bu ibora keng mazmun kasb etib, Italiyada, so’ngra Evropaning boshqa mamlakatlarida vujudga kelgan, feodalizm asridan farq qiladigan san’atni ta’riflash uchun qo’llanila boshlandi.
Uyg’onish davri madaniyati va san’ati o’z xususiyati va mohiyatini Italiyada to’liq namoyon etib, qator taraqqiyot bosqichlarini boshidan kechirdi. Bular, asosan, quyidagilardan iborat:
1. Uyg’onish arafasi davri - protorenessans (XIII—XIV asrlar).
2. Ilk Uyg’onish davri—kvatrachento (XV asr).3. Yuqori Uyg’onish davri (XV asrninr 90-yillari—XVI asrning 20—30-yillari).
4. So’nggi Uyg’onish davri (XVI asrning ikkinchi yarmi). (So’nggi Uyg’onish davrida gumanistik san’at bilan birga tushkun manerizm oqimi ham mavjud bo’ldi).
Albatta, Uyg’onish davri taraqqiyot bosqichlari hamma mamlakatlarda bir xil bo’lmadi. Masalan, Germaniya so’nggi Uyg’onish, Niderlandiya esa yuqori Uyg’onish davri taraqqiyotini boshidan kechirmagan.
Uyg’onish davri insoniyat taraqqyotidagi muhim insoniyatning shu davrgacha o’z boshidan kechirgan hamma o’zgarishlari ichida eng buyuk o’zgarish bosqichi, bu davr o’z tafakkur kuchi, extiros va harakteri jihatidan, mukammallik va olimlik jihatidan juda ulug’ siymolarni etishtirib berdi. Dunyoviy san’at va madaniyat misli ko’rilmagan darajada rivojlandi. Uyg’onish davri kishilari insonning aqlidrokiga, imkoniyatining cheksizligiga, ma’rifatning kelajakdagi tantanasiga ishondilar. O’z izlanishlarining markaziga esa shu insonni qo’ydilar.
Natijada ular chin ma’noda xalqchil asarlar yarata oldilar, keng xalq ommasining orzu-istak, his-tuyg’ularini ifodalab, ilg’or gumanistik g’oyalarni ko’tarib chiqdilar. Shu boisdan ham bu davr «gumanizm asri»
(humanism lotincha insoniy, insonparvar) deb ham ataldi. Uyg’onish davri antik dunyo madaniyatidan ta’sirlandi. Uning yodgorliklarini qunt bilan o’rgandi(antik dunyo yodgorliklarining Italiyada mo’lligi bunga qo’l keldi). Lekin bu davr ijodkorlari uning quliga aylanmadilar. Aksincha, undan o’z fikr, tuyg’u tushunchalarini ta’riflashda foydalandilar. Real voqelikka, go’zallikka qiziqish davr taraqqiyotida muhim ahamiyatga ega bo’ldi. Hayot real xodisa deb tan olindi. San’atkorlar voqelikni haqqoniy tasvirlashda yangi qonun-qoidalarni izlay boshladilar. Perspektiva, rangshunoslik, yorug’-soya nazariyasi, plastik anatomiya borasida katta yutuqlar qo’lga kiritildi.
Me’morlik va amaliy-bezak san’ati ijodkorlari qadimgi an’analarni o’zlashtirib, uni yangi mazmun bilan boyitdilar, me’morlikning yangi konstrukstiyalari vujudga keldi, ko’p qavatli uylar, yangi qiyofadagi ijtimoiy binolar qad ko’tardi.