FəSİl IV. Fermentativ fəallığın təyini üsulları. Fermentlərin vahidləri

Fermentativ katalizin iki əsas mexanizmi mövcuddur:

1. 
   turş-əsasi kataliz
   
2. 
   kovalent kataliz.
   

Turş-əsasi katalizin konsepsiyasına əsasən fermentativ fəallıq kimyəvi reaksiyada turş (proton donoru) və ya əsasi (proton akseptoru) qrupların iştirakı ilə izah edilir. Turş-əsasi kataliz geniş yayılmış bir hadisədir. Fəal mərkəzə daxil olan amin turşu qalıqları həm turşuların, həm də əsasların xassələrini daşıyan funksional qruplara malikdirlər.

Turş-əsasi katalizdə iştirak edən amin turşularına, ilk öncə Sis, Tir, Ser, Liz, Asp və His aiddirlər. Bu amin turşuların radikalları protonlaşmış formada turşular (proton donorları), deprotonlaşmış formada isə əsaslar (proton akseptorları) qismində çıxış edirlər. Fəal mərkəzin funksional qruplarının bu xassəsi sayəsində biolofi katalizatorların unikallığı təmin olunur. Biolofi katalizatorlardan fərqli olaraq, qeyri-biolofi katalizatorlar ya turş, ya da əsasi xassələrə malik olurlar.

Kofaktor qismində Zn²⁺ ionları, koferment qismində isə NAD⁺ molekulu istsfadə olunan turş-əsasi katalizə misal olaraq, qaraciyərdə spirtin oksidləşməsini kataliz edən alkoqoldehidrogenaza fermentini göstərmək olar:

C₂H₅OH