Protektor mühafizə üsulu – boru kəmərlərini və digər qurğuları, katod mühafizə üsulunu tətbiq etmək mümkün olmayan hallarda, tətbiq olunur. Bu üsul mühafizə olunan qurğuların yaxınlığında torpağa basdırılmış elektrodlar - protektorlar vasitəsilə həyata keçirilir. Protektor müzhafizə
qurğusunun iş prinsipi elektrolitə batırılmış iki elektrodun qapanması zamanı dövrədə əmələ gələn cərəyanın az mənfi potensiallı elektroddan (anoddan) daha çox mənfi potensiallı elektroda (katoda) doğru hərəkətinə əsaslanır. Metal boru kəmərlərində korroziyaya qarşı UPDU -57 tipli elektromaqnit drenay qurğusu daha geniş tətbiq olunur.
Katodik mühafizə sistemlərinin əsas prinsipi elektrokimyəvi korroziya nəzəriyyəsinə əsaslanır. Bu sistemlərin əsas məqsədi “Oksigen” ni metaldan uzaqlaşdırmaqdır. Katodik mühafizə sistemlərinin iş prinsipi nədir? Korroziyanın qarşısını almaq üçün istifadə edilən katodik müdafiə sistemi elektrokimyəvi prosesi başladmaq üçün anod, katot, elektrolitik material (yer, su …) və “sabit cərəyan” tələb edir.
Katodik mühafizə hadisəsində elektrokimyəvi prosesi yuxarıda göstərilən şəkildə qısa şəkildə izah edək. Şəkildə qorumaq istədiyimiz metal katot olaraq göstərilir. Anod isə elektrolitik mərkəzdə yerləşdirilən metalı sistemi temsil edir. Anod və katot kimi təyin olunan metallar dövrəyə qoşduqdan sonra sistemdə elektronların axını başlayır, yəni elektrokimyəvi reaksiya başlayır. Katodik sistemlərdə əvvəlcədən dediyimiz kimi, əsas məqsədi, oksigenimizi qorumaq istədiyimiz metaldən uzaqlaşdırmaqdır. İndi bəzi sadə kimyəvi məlumatlardan istifadə edək. Bildiyimiz kimi Katot və Oksigen mənfi (-) valent, Anod və Hidrogen (+) valentidir. Nəticədə qütbləşmə elektrokimyəvi təsirdir, yəni ziddiyyətli ziddiyyətli ittihamların bir-birinə cəlb edilməsi prinsipi Hidrogen Katot üzərində oksigen anodda yığmağa başlayır. Katodik mühafizə sistemlərində birbaşa cərəyanı əldə etmək üçün iki üsul istifadə olunur:
1-)Galvanik Anod Metodu
2-) Xarici cari mənbə metodu ( Transformator )
1) Galvanik Anod Metodu
Bu sistemi yeraltı olaraq istifadə edərkən, Anodes Maqnezium metal, su və dəniz altında Alüminium və ya sink metalları istifadə olunur.
2-) Xarici cari mənbə metodu ( Transformator )
Quraşdırılmış sistemdə, T / R elementinin əsas ucundan olan AC gərginliyi diodlar tərəfindən düzəldilir və DC cərəyanının istənilən voltaj dəyərinə bərabərdir. Çıxış terminallarında, mənfi (-) terminal metal (+) ilə əlaqələndirilir və müsbət (+) terminal anod (-) ilə əlaqələndirilir. Nəticədə, normal olaraq, yəni, mühafizəsiz mühitlərdə meydana çıxan reaksiyalar, anodda “Oksigen” yığılması anodun üzərində yerləşdirilir. Anodlar galvanik anodik sistemdə olduğundan bir müddət sonra yox olacaq, buna görə də mütəmadi olaraq yoxlanmalı və zəruri hallarda yeniləri ilə əvəz edilməlidir.
Mühitin tərkibinin dəyişdirilməsi korroziyanın qarşısını almaq və ya sürətini azaltmaq üçün metalın təmasda olduğu elektrolizə korroziyanı yavaşıdan maddə (inhibitor) əlavə edilir. Azotlu və təsirsiz qazlar (helium, neon, ksenon və s.) metalların korroziyasına təsir etmir
Inhibitorlar tərkibinə görə qeyri üzvi və üzvi olmaqla iki yerə bölünür. Qeyri-üzvi maddələrdə - nitritlər, xromatlar, fosfatlar və silikatlar, üzvi maddələrdən - aminlər inhibitor kimi istifadə olunur.
İnhibitorların təsir etmə mexanizmi aşağıdakı kimidir.
Dostları ilə paylaş: |