Firma va ularning tashkiliy-iqtisodiy asoslari

Firma va ularning tashkiliy-iqtisodiy asoslari

Reja:

1. Korxonani tashkil etish maqsadlari

2. Bozor iqtisodiyoti sharoitida tadbirkorlikning asosiy shakllari
3. Korxonaning asosiy turlari

Korxona–bu zavod,fabrika,ferma va boshqa ko`rinishdagi tashkilot bo`lib,u asosan tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish hamda taqsimlash bilan shug`ullanadi.Firma esa,egaligida alohida mol-mulki bo`lgan va o`ziga qarashli bo`lgan korxonada mustaqil xo`jalik faoliyatini amalga oshiradigan yuridik tashkilotdir.Firma maksimal foyda olish va iqtisodiy ne'matlarni ishlab chiqarish maqsadida resurslarni birlashtiradi.Korxona tuzilgandan keyin uning faoliyatini tashkil etish masalasi juda ham jiddiy ahamiyatga ega.Korxona faoliyatini tashkil qilish,uning shakl va turlaridan qat‘iy nazar,barchasiga umumiy bo‘lgan qoidalarga (prinsiplarga) rioya qilinishini talab qiladi.

Mavjud adabiyotlarda korxonalarni tashkil qilish qoidalarini izohlashda bir xil qarashlar mavjud emas.Ayrimlari korxonani tashkil qilish qoidalarini uning belgilari bilan,ayrimlari tashkiliy masalalarni hal qilish etaplari bilan,ayrimlari korxona faoliyatini samaradorligini ta’minlash qoidalari kabilar bilan aralashtirib yuboradilar. Korxona faoliyatini tashkil qilish qoidalari,barcha korxonalar uchun bir xil,shu jumladan foyda olish yoki olinmasligidan qat’iy nazar,ular faoliyatini jamiyat ehtiyojlariga yo‘naltirib turadigan faoliyat samarasini oshirishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadigan omillarni ifodalaydngan jihatlariga ega bo‘lgan,makon va vaqt birligida o‘zgarmaydigan tartiblar majmuasidan iborat bo‘lishi kerak.Korxona faoliyatini tashkil qilinishi, avvalambor, tegishli tashkiliy-tarkibiy boshqaruv tuzilmasini mavjud bo‘lishini talab qiladi.Ikkinchidan,ishlab chiqarish vositalarini tegishli darajada texnologik birlashuvini, o‘zaro harakatlarini moslashtirishni ta’minlash zaruriyati.Uchinchidan, faoliyatni tashkil qilish, boshqarishda qarorlar qabul qilish va xokazo hollarda qonunning ustunligini ta’minlash.To‘rtinchidan,korxonalarni barchasi huquqiy nuqtai nazardan tengligini ta’minlash zaruriyati.Beshinchidan,ijtimoiy-iqtisodiy zaruriyat mavjudligidan kelib chiqish.
Mavjud adabiyotlarda korxonalarni tashkil qilish qoidalarini izohlashda bir xil qarashlar mavjud emas.Ayrimlari korxonani tashkil qilish qoidalarini uning belgilari bilan,ayrimlari tashkiliy masalalarni hal qilish etaplari bilan,ayrimlari korxona faoliyatini samaradorligini ta’minlash qoidalari kabilar bilan aralashtirib yuboradilar. Korxona faoliyatini tashkil qilish qoidalari,barcha korxonalar uchun bir xil,shu jumladan foyda olish yoki olinmasligidan qat’iy nazar,ular faoliyatini jamiyat ehtiyojlariga yo‘naltirib turadigan faoliyat samarasini oshirishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadigan omillarni ifodalaydngan jihatlariga ega bo‘lgan,makon va vaqt birligida o‘zgarmaydigan tartiblar majmuasidan iborat bo‘lishi kerak.Korxona faoliyatini tashkil qilinishi, avvalambor, tegishli tashkiliy-tarkibiy boshqaruv tuzilmasini mavjud bo‘lishini talab qiladi.Ikkinchidan,ishlab chiqarish vositalarini tegishli darajada texnologik birlashuvini, o‘zaro harakatlarini moslashtirishni ta’minlash zaruriyati.Uchinchidan, faoliyatni tashkil qilish, boshqarishda qarorlar qabul qilish va xokazo hollarda qonunning ustunligini ta’minlash.To‘rtinchidan,korxonalarni barchasi huquqiy nuqtai nazardan tengligini ta’minlash zaruriyati.Beshinchidan,ijtimoiy-iqtisodiy zaruriyat mavjudligidan kelib chiqish.