Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
Фирузя Мяммядли
– Düşeydi o günə daş kim, qazet-mazet sözü çıxdı. – Çernil, qrifil, pero, qarandaĢ . – İcad edəni oleydi şil, kaş. 2. Lisani qrupa mənsub yeni sözlərin bir qismi məhdud dairədə də iĢlənir. Belə sözlərin mənasını da hamı eyni dərəcədə asanlıqla başa düşə bilmir və əksər halda və bu ya digər sahənin mütəxəssisi başa düşə bilir: məsələn, adlıq, arxaik, bazis, vulqar sözlər, dilönü səslilər, səs tezliyi . Eləcə də alternativ, plürializm, yenidənqurma, aĢkarlıq, alturizm, multkulturzm, klanizm, laten və s. nümunələrdən də aydın olduğu üzrə, belə yeni sözlərin çoxu müxtəlif sahələrə məxsus termin- lərdir. Belə sözləri işlənmə imkanlarına görə aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar: a) Yeni terminlər və o cümlədən, daha çox məhdud dairədə işlədilən terminlər. Bunların bir sıra üslubi rəngləri vardır ki, üslubi məqam və məqsədəuyğunluq əsasında istifadə edərkən nəzərə alınır. b) Məhdud dairədə işlədilən sözlərin bir qismini ixtisar sözlər təşkil edir. Belə ixtisarlı sözlər, xüsusən bizim dövrümüzdə daha çox düzəldilir və hətta tədricən belə sözlərin bir qismi ümumiləşmiş sözlər halında bir söz kimi işlənir. Məsələn: MDB, YAP, AzərSUN və s. 577 Сечилмиш ясярляри lX İxtisar sözləri ölçüb-biçmədən hər yerdə eyni dərəcədə işlətmək olmaz. Xüsusən, kütləvi mətbuatda, elanlarda, lövhələrdə çağırış və dəvətnamələrdə ixtisar sözlərin işlədilməsinə yol verilməməlidir. Axı, belə vərəqələr asan bir tərzdə məlumat vermək üçün yazılır, elanlar, lövhələr bir şeyi, bir yeri dəqiq bildirmək üçün yazılır. 3. Üslubi qrupa mənsub yeni sözlərin işlədilməsinə, üslubi məqsədəuyğunluq əsasında istifadəsinə gəldikdə aşağıdakıları qeyd etmək olar: Üslubi qrupdan olan yeni sözlər xüsusi və ya fərdi mahiyyətli sözlərdən sayılır və bunların bir qismi sonralar ümumiləşsə də, bir qismi məhdud fərdi söz olaraq da qalır. R.Rzanın şeirlərində bu növ yeni sözlərin düzəldilib işlədilməsinə daha çox rast gəlmək olur. Məsələn: – Plan dövlət qanunudur, bilirsən özün. Ancaq adamsız nə plan, nə Yüklə 3,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|