Fizika -matematika fakulteti



Yüklə 1,25 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/24
tarix10.09.2023
ölçüsü1,25 Mb.
#142404
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   24
excel elektron jadvalini organuvchilar uchun elektron tizimini loyihalash

Faylni ochish 
Yuqorida keltirilgan tarzda jadval hosil qilganimizdan keyin, u kompyuter 
xotirasiga yozib qo‘yilgan bo‘lsa, qayta ochish uchun «Стандартный» panelidan 
«Открыть» tugmasini bosish kerak. Endi shu jarayonni birma-bir ko‘rib o‘tamiz: 
1.
«Стандартный» panelidan «Открыть» tugmasini 
bosamiz. 
2.
Quyidagi oyna hosil bo‘ladi: 
3.
«Papka» bandidan shu fayl joylashadigan katalogni ko‘rsatamiz. 


51 
4.
«Тип файл» bandidan fayl formatini tanlaymiz. Formati – Fayl 
Microsoft Excel, Shablon, Dokument HTML va xokazolar bo‘lishi mumkin. 
5.
Rasmda «strelka» bilan ko‘rsatilgan joyda fayllar ro‘yxati ko‘rinadi va 
kerakli fayl shu erda tanlanadi. 
6.
«Открыть» tugmasi bosiladi, yuqorida tanlangan fayl ochiladi. 
 


52 
 
II C++ Builder asoslari 
2.1 Loyihani yaratish uchun tanlangan dasturlash tili. 
Dastlabki 
kompyuterlar ikkinchi jahon urushi vaqtida artilleriya 
snaryadlarining harakat trayektoriyasini hisob-kitob qilish maqsadida qurilgan edi. 
Oldin dasturchilar eng sodda mashina tilini o‘zida ifodalovchi kompyuter 
komandalari bilan ishlaganlar. Bu komandalar nol va birlardan tashkil topgan uzun 
qatorlardan iborat bo‘lar edi. Keyinchalik, insonlar uchun tushunarli bo‘lgan 
mashina komandalarini o‘zida saqlovchi (masalan,ADD va MOV komandalari) 
assembler tili yaratildi. 
Shu vaqtlarda Basis va Sabol singari yuqori sathli tillar ham paydo bo‘ldiki, 
bu tillar tufayli so‘z va gaplarning mantiqiy konstruksiyasidan foydalanib 
dasturlash imkoniyati yaratildi. Bu komandalarni mashina tiliga interpretatorlar va 
kompilyatorlar ko‘chirar edi. Interpretator dasturni o‘qish jarayonida uning 
komandalarini ketma - ket mashina tiliga o‘tkazadi. Kompilyator esa yaxlit 
programma kodini biror bir oraliq forma - ob‘yekt fayliga o‘tkazadi. Bu bosqich 
kompilyatsiya bosqichi deyiladi. Bundan so‘ng kompilyator ob‘yektli faylni 
bajariluvchi faylga aylantiradigan komplyator dasturini chaqiradi. 
Interpretatorlar bilan ishlash osonroq, chunki dastur komandalari qanday 
ketma - ketlikda yozilgan bo‘lsa shu tarzda bajariladi. Bu esa dastur bajarilishini 
nazorat qilishni osonlashtiradi. Kompilyator esa kompilyasiya va kompanovka 
kabi qo‘shimcha bosqichlardan iborat bo‘lganligi uchun ulardan hosil bo‘ladigan 
bajariluvchi faylni tahlil qilish va o‘zgartirish imkoniyati mavjud emas. Faqatgina 
kompilyatsiya qilingan fayl tezroq bajariladi, chunki bundagi komandalar 
kompilyatsiya jarayonida mashina tiliga o‘tkazilgan bo‘ladi. 
C++ kabi kompilyatsiya qiluvchi dasturlash tillarini yana bir afzalligi hosil 
bo‘lgan dastur kompyuterda kompilyatorsiz ham bajarilaveradi. Interpretatsiya 
qiluvchi tillarda esa tayyor dasturni ishlatish uchun albatta mos interpretator 
dasturi talab qilinadi. 


53 
Har bir nom va har bir ifoda o‘z turiga ega bo‘lib, bu tur o‘z ustida amalga 
oshirilishi mumkin bo‘lgan operatsiyalarni belgilab beradi. Masalan, int tavsifini 
olaylik. Tavsif — dasturga nom kiritadigan operator. Tavsif ushbu nomga tur 
bag‘ishlaydi. 
Apparat taominoti vositalariga yaqindan bevosita javob beradigan asosiy 
turlar quyidagilardir: char, short, int, ling, float, doble. Dastlabki to‘rtta tur butun 
sonlarni, keyingi uchtasi esa suzuvchi nuqtali sonlarni, ya‘ni kasrlarni ifodalashda 
qo‘llanadi. Char turdagi o‘zgaruvchi ushbu mashinada simvolni saqlash uchun 
mo‘ljallangan o‘lchamga ega, int turdagi o‘zgaruvchining o‘lchamlari esa ushbu 
mashinadagi butun arifmetikaga mos keladi (bu, odatda, so‘z bo‘ladi). Tur taqdim 
etishi mumkin bo‘lgan butun sonlar diapazoni ushbu turning o‘lchamlariga bog‘liq 
bo‘ladi. C++da o‘lchamlar char turdagi ma‘lumotlar o‘lchamlari birligida 
o‘lchanadi, shuning uchun ta‘rifga binoan bir o‘lchamiga ega. 

Yüklə 1,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin