Fizika (Əsas fəNLƏR)

4.2. Üçölçülü fəzada hərəkət 
4.2.1.  Sferik-simmetrik  (mərkəzi)  sahədə  hərəkət.  Sferik-
simmetrik  sahənin  tərifi.  Mərkəzi  sahədə  hərəkət  edən zərrəciyin 
Hamilton  operatoru  və  Şrödinger  tənliyi.  Şrödinger  tənliyinin 
sferik  koordinatlarla  ifadəsi.  Radial  funksiya  (R(r))  üçün 
Şrödinger  tənliyi.  Başlanğıc  və  sərhəd  şərtləri. 
r
r
U
r
R
)
(
)
(
=
 
əvəzləməsi  və  U(r)-in  ödədiyi  ikinci  tərtib  diferensial  tənlik. 
∞
→
r
 da sonlu qalan asimptotik həllər  (E>0 və E<0 olan hallar 
üçün). 
0
→
r
-da sonlu qalan asimptotik həllər. 
4.2.2.  Kulon  sahəsində  hərəkət.  Hidrogenəbənzər  atomlar. 
Hidrogenəbənzər  atomun  Hamilton  operatoru  və  Şrödinger  tən-
liyi. Qarşılıqlı təsirdə olan iki zərrəciyin hərəkətini bir zərrəciyin 
digərinə  görə  nisbi  hərəkətinə  gətirilməsi.  Adsız  kəmiyyətlərə 

---

 
86 
keçid və bu kəmiyyətlərdə verilmiş Şrödinger tənliyi (ikinci tərtib 
diferensial  tənlik).  Asimptotik  həllin  tapılması  və  ümumi  həllin 
sonsuz  sıra  şəklində  axtarılması.  Əmsallar  üçün  rekurrent  düstu-
run  tapılması.  Hidrogenəbənzər  atomların  enerji  spektri  və  dalğa 
funksiyası. n-baş kvant ədədi. Cırlaşmış hiperhəndəsi funksiyalar. 
Laqer  polinomu.  Hidrogenəbənzər  atomların  hər  bir 
n
E  enerji 
səviyyəsinin cırlaşmasının dərəcəsi. K, L, M, N-təbəqələr və s, p, 
d, f – örtüklər. 
4.2.3. Rotator. Fırlanma hərəkətində iştirak edən cismin tam 
enerjisi və məxsusi funksiyalar spektri.