Fizika (Əsas fəNLƏR)

12.  Zərrəciklərin səpilməsi. Hərəkətin trayektoriyası. Hədəf 
məsafəsi.  Səpilmənin  effektiv  kəsiyi.  Kulon  sahəsində  zərrəcik-
lərin səpilməsi üçün Rezerford düsturu. Ətalət mərkəzi sistemində 
və laboratoriya sistemində Rezerford düsturu. 
13.  Kiçik  rəqslər.  Sərbəst  birölçülü  rəqslər.  Sərbəst  kiçik 
rəqslər  edən  sistemin  potensial  enerjisi.  Sərbəst  birölçülü  rəqs 
üçün  Laqranj  tənliyi.  Çox  sərbəstlik  dərəcəsinə  malik  sistemin 
sərbəst  rəqsi  üçün  Laqranj  tənliyi.  Harmonik  rəqsi  hərəkət  və 
onun  hərəkət  qanunu.  Rəqsin  amplitudu  və  tezliyi.  Sərbəst  kiçik 
rəqslər  zamanı  sistemin  tam  enerjisi.  Məcburi  birölçülü  rəqslər. 
Məcburi  birölçülü  rəqs  üçün  Laqranj  tənliyi.  Çox  sərbəstlik 
dərəcəsinə  malik  sistemin  məcburi  rəqsi  üçün  Laqranj  tənliyi. 
Məcburi  rəqsin  hərəkət  qanunu.  Rezonans.  Döyünmə.  Periodik 
məcburi  qüvvənin  təsiri  altında  baş  verən  hərəkət  qanununun 

---

 
74 
şəkli.  Məcburi  rəqslər  zamanı  sistemin  enerjisi.  Sönən  rəqslər. 
Sürtünmə  olduqda  sönən  rəqslər  üçün  hərəkət  tənliyi.  Sönmə 
əmsalı.  Aperiodik  sönmə.  Dissipativ  qüvvə.  Sistemin  enerjisinin 
dəyişmə sürəti ilə dissipativ qüvvə arasında əlaqə. Çox sərbəstlik 
dərəcəsinə  malik  sistemlərin  rəqsləri.  Çox  sərbəstlik  dərəcəsinə 
malik  sistemin  Laqranj  funksiyası.  Dissipativ  funksiya.  Hərəkət 
tənlikləri.  Xarakteristik  tənlik.  Rəqslərin  məxsusi  tezlikləri.  Baş 
oxlara gətirilmə. Məxsusi tezliklər və baş koordinatlar.