(2) Bu yerda Rt – t vaqt (r foiz stavkasiga mos keladigan davrlardagi muddat) uchun oshirilgan qiymat;
–ulushlardagi foiz stavkasi;
R – asosiy kapitalning joriy qiymati.
Fiksirlangan foiz stavkalari uchun kapitalning oshirilgan qiymatining t muddatga bog’liqligi grafigi quyidagi rasmda ko’rsatilgan.
Foizlar yiliga bir martadan ko’p hisoblangan holda oshirish formulasini hosil qilish uchun (2) ifodani o’zgartirish kerak. Yillik foiz stavkasi bir yilda hisoblash davrlari soniga bo’linadi, t daraja esa bir yilda hisoblash davrlari soniga ko’paytiriladi:
(3) bu yerda m – yilda hisoblash davrlari soni.
Hozirgacha biz foizlarni aniq hisoblash hollarini ko’rib chiqdik. Uzluksiz hisoblash natijasi sifatida foizni aniqlash ham o’ziga xos qiziqish uyg’otadi.
Bankka yillik r foiz bilan qo’yilganRsumma t yil saqlanadi. [0; t] kesmani teng davrlarga ajratib, nazariy jihatdan mumkin bo’lgan yakuniy summani olamiz:
Shunday qilib, omonatning yakuniy summasi uchun uzluksiz foiz formulasini hosil qilamiz:
(4) bu yerda . Misol. 300,0 ming sh.b. summani 10% stavka bo’yicha uzluksiz va oylik foiz hisoblashda ikki yil uchun oshirilgan qiymatlar orasidagi farqni toping.
Foizni uzluksiz hisoblashda oshgan summa quyidagicha bo’ladi:
,421 ming sh.b.
Oylik foiz hisoblashda oshgan summa quyidagiga teng:
= 366,117 ming sh.b.
farq esa quyidagicha:
366421 – 366117 = 304 sh.b. Foiz marjasi daromad keltiruvchi aktivlar bo‘yicha foiz daromadlar bilan kredit tashkilotining majburiyatlari bo‘yicha foizli xarajatlari o‘rtasidagi farq tushuniladi. Foiz marjasining haqiqiy darajasi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Bu yerda: Mhaq - foiz marjasining haqiqiy darajasi;
Df - foizli daromad;
Xf - foiz to‘lovlari bo‘yicha xarajatlar;
Af - foizli daromad keltiruvchi aktivlar.
Foiz marjasining hajmiga ta’sir qiluvchi omillarga investitsion qo‘yilmalarining tarkibi va hajmi hamda ularning manbasi, to‘lovlar muddati, foiz stavkalarining foydalanilishi va ularning harakati kiradi.
Ta’minlangan va yuqori riskli ssudalarni uzoq va qisqa muddatlarda joylashtirish, shuningdek kreditlash hajmi daromad qo‘yilmalarni aniqlaydi. Foiz marjasining hajmiga kredit qo‘yilmalari va ularning to‘lov vaqtlari bo‘yicha manbasi nisbati, shuningdek foiz stavkalarini ko‘rib chiqish muddatlari ta’sir qiladi.