Foydalanish samaradorligi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4 2022 
130 
interfaol usullaridan biri “Kichik guruhlarda ishlash” texnologiyasidan foydalanish 
maqsadga muvofiqdir. Mazkur texnologiyani qo‘llash usuli quyidagilardan iborat: – 
faoliyat yo‘nalishi aniqlanadi. Muammodan bir-biriga bog‘liq bo‘lgan masalalar 
belgilanadi; 
– kerakli asos yaratiladi. O‘quvchilar mazkur mavzu haqida ko‘proq 
tushunchaga ega bo‘lishlari kerak; 
– guruhlar belgilanadi. O‘quvchilar 7-8 kishidan iborat bo‘lib guruhlarga 
bo‘linadi; 
– aniq ko‘rsatma beriladi. Mustaqil ish, krossvord, test tuzish; 
– boshlovchi o‘quvchi oldindan tayinlanadi. O‘tilgan mavzu yoki bo‘lim 
bo‘yicha mustaqil, o‘z ustida ishlab, savollar tuzib keladi, krossvord, test javoblarini 
baholaydi; 
– ekspert yoki yordamchi (assistent) o‘quvchi tayinlanadi, ular o‘yinni olib 
borishda yordam beradilar, javoblarni baholab, tahlil qilib beradilar; 
– guruhlardan sardorlar saylanadi. Sardor - hushyor shaxs, o‘z guruhi uchun 
o‘yin qoidalarini buzmagan holda jon kuydiradi; 
– o‘qituvchi tomonidan esa jarayon qo‘llab-quvvatlanib va yo‘naltirilib turiladi. 
U o‘yinni nazorat qilib turadi, o‘yin yakunlangach, o‘quvchilarning umumiy balini 
e’lon qiladi. So‘ngra muhokama qilinadi; 
– doskaga 3ta guruhga bo‘lingan o‘quvchilar familiyasi yozib qo‘yiladi, dars 
maqsadi bo‘yicha maksimal ballar ko‘rsatilgan bo‘ladi, reja bo‘yicha to‘plangan har 
bir ball o‘quvchi familiyasi qarshisiga yozilib boriladi. 
– O‘qituvchi bilan o‘quvchining o‘zaro ta’siri natijasida o‘quvchi ma’lum 
bilimlarni shunchaki o‘zlashtirib, ya’ni o‘rganib olishidan tashqari bir vaqtning 
o‘zida bilim olish va xatti-harakatlar qilishning yangi tamoyili va metodini 
o‘zlashtirib oladi va rivojlantirib boradi. 
– Odatda o‘qituvchi xorijiy tilni o‘rgatish, o‘qitish usulini o‘zi tanlaydi. 
Kursning mazmuni deyarli o‘zgarmaydi, ammo uni o‘quvchiga yetkazib berish usuli 
o‘zgarishi mumkin. 
– Agar vazifa biror dalil berish haqida bo‘lsa, taqdimot yoki interfaol ma’ruza 
kabi usullar eng samarali usullar hisoblanadi. Muammolarni muhokama qilishda eng 
ma’qul usul o‘quvchilarni kichik guruhlarga bo‘lib jamoaviy bahs-munozara 
o‘tkazishdir. Bunda bahs-munozara Discussion, Brainstorming usulidan foydalanish 
mumkin. Ma’lumki, o‘quvchilarning mustaqil keng va puxta bilim olishlarida 
syujetli, rolli, ijodiy, ishbilarmonlar, konferensiya, o‘yin mashqlari kabi didaktik 
o‘yinlar o‘zining ta’lim-tarbiya beruvchi, bilimlarni mustahkamlovchi, o‘quv 
materiallarini takrorlovchi, bilimlarni nazorat qiluvchi o‘yinlar sifatida ifoda etilishi 
bilan ahamiyatlidir. O‘quvchilarning ijodiy fikrlash, mustaqil bilim egallash 
ko‘nikmalarini rivojalantirishda ularning o‘zlarida bor bo‘lgan bilim, ko‘nikma, 

---