Fozilov ilxom suzish va uni o‘qitish metodikasi

 
2.
 
Mustaqillikdan so‘ng suzish bo‘yicha chiqarilgan farmon va qarorlar 
O‘zbekiston hukumati mustaqillikka erishganidan so‘ng 1991-yilda, sport va 
jismoniy tarbiya o‘z fuqarolari o‘rtasida salomatlik, sog‘lomlashtirish va ijtimoiy 
taraqqiyotni mustahkamlash vositasi sifatida muhimligini e’tirof etib kelmoqda. 
Shu maqsadda hukumat tomonidan sport va jismoniy tarbiya, jumladan, suzish 
bilan bog‘liq bo‘lgan bir qancha farmon va qarorlar qabul qilingan. 

---

57 
Ana shunday farmonlardan biri 1998-yilda qabul qilingan “Jismoniy tarbiya 
va sport to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunidir. Ushbu qonun 
O‘zbekistonda jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishning huquqiy asoslarini 
belgilab beradi hamda hukumatning jismoniy tarbiyani rivojlantirish bo‘yicha 
majburiyatlarini belgilaydi.
Ushbu qonundan tashqari O‘zbekistonda suzish va suv sporti bilan bog‘liq 
yana bir qancha farmon va qarorlar qabul qilingan. Masalan, 2018-yilda 
“O‘zbekistonda suzish sport turlarini rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 
hukumat qarori qabul qilindi. Ushbu farmon o‘quv dasturlari, jihozlar va jihozlarni 
moliyaviy qo‘llab-quvvatlash orqali suv sporti, jumladan, suzish, sho‘ng‘ish va suv 
polosini rivojlantirishga ko‘maklashishga qaratilgan. 
Bundan tashqari, O‘zbekiston suzish federasiyasi mamlakatda suzish va suv 
sporti turlarini rivojlantirishni nazorat qilish maqsadida 1992 yilda tashkil etilgan. 
Federasiya suzish bo‘yicha musobaqalar tashkil etish, murabbiylik dasturlarini 
ishlab chiqish, yoshlar o‘rtasida sportni ommalashtirish bilan shug‘ullanadi. 
Umuman olganda, O‘zbekiston hukumati mamlakatda suv sportini 
rivojlantirishni takomillashtirishga qaratilgan turli qaror va me’yoriy hujjatlarni 
chiqarish orqali sport va jismoniy tarbiya, jumladan, suzishni rivojlantirishga 
intilishini namoyish etdi. 
O‘zbekiston 1991-yilda mustaqillikka erishgach, fuqarolar salomatligi va 
farovonligini mustahkamlashda sport va jismoniy tarbiya, jumladan, suzish muhim 
ahamiyatga ega ekanligini e’tirof etdi. O‘zbekistonda suzish sportini 
rivojlantirishga qaratilgan hukumat tomonidan turli qarorlar qabul qilindi. 
Qabul qilingan muhim qarorlardan biri 1992 yilda O‘zbekiston suzish 
federasiyasining tashkil etilishi bo‘ldi. Federasiya mamlakatimizda suzish va suv 
sportini rivojlantirish va ommalashtirishga mas’uldir. Bu yerda suzish bo‘yicha 
musobaqa va tadbirlar tashkil etilib, murabbiylik dasturlari ishlab chiqilib, yoshlar 
o‘rtasida sportni ommalashtirish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. 
Yana bir muhim qaror 1998-yilda O‘zbekiston Respublikasining “Jismoniy 
tarbiya va sport to‘g‘risida”gi qonunining qabul qilinishi bo‘ldi. Ushbu qonun 

---

58 
O‘zbekistonda jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishning huquqiy asoslarini 
belgilab beradi hamda hukumatning jismoniy tarbiyani rivojlantirish bo‘yicha 
majburiyatlarini belgilaydi.
2018-yilda O‘zbekistonda suv sportini rivojlantirishni yaxshilash bo‘yicha 
hukumat qarori qabul qilindi. Qaror o‘quv dasturlari, jihozlar va jihozlar uchun 
moliyaviy yordam ko‘rsatish orqali suzish, sho‘ng‘ish, suv polosi va boshqa suv 
sportlarini rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu qaror hukumatning O‘zbekistonda 
suzish va suv sportini rivojlantirishga ko‘maklashishga bo‘lgan intilishini aks 
ettiradi. 
So‘nggi yillarda O‘zbekistonda suzish bo‘yicha xalqaro miqyosida ma’lum 
muvaffaqiyatlar kuzatilmoqda. Masalan, 2019-yili Janubiy Koreyada bo‘lib o‘tgan 
suv sporti bo‘yicha jahon chempionatida o‘zbekistonlik suzuvchi Xurshidjon 
Tursunov erkaklar o‘rtasida 50 metrga erkin usulda suzish bo‘yicha yangi 
mamlakat rekordini o‘rnatdi. 
Umuman olganda, O‘zbekiston hukumati mamlakatda suzish va suv sportini 
rivojlantirishga qaratilgan turli qarorlar qabul qildi. Bu qarorlar fuqarolar 
salomatligi va farovonligini mustahkamlashda sport va jismoniy tarbiya muhim 
ahamiyatga ega ekani hukumat tomonidan e’tirof etilganidan dalolat beradi. 
O‘zbekiston hukumati O‘zbekistonda suzish federasiyasini tashkil etishdan 
tashqari, mamlakatda suzish sportini rivojlantirishga qaratilgan boshqa qarorlar 
ham qabul qildi. Masalan, 2002 yilda hukumat tomonidan yoshlar o‘rtasida 
sog‘lom turmush tarzini qaror toptirishga qaratilgan “Sog‘lom avlod” dasturi ishga 
tushirildi. Dasturda suzish va suv sportiga jismoniy tayyorgarlik va salomatlikni 
oshirish vositasi sifatida e’tibor qaratildi. 
Hukumat shuningdek, sport infratuzilmasiga, jumladan, basseynlar va suv 
markazlariga katta sarmoya kiritdi. Masalan, 2019-yilda Toshkent shahrida 
Olimpiya o‘lchamidagi suzish havzasi, suv sport inshootlari, suv polosi basseynini 
o‘z ichiga olgan yangi sport majmuasi foydalanishga topshirildi. Ushbu yangi 
inshoot O‘zbekistonda suzish va boshqa suv sporti turlarining rivojlanishiga turtki 
berishi kutilmoqda. 

---

59 
So‘nggi yillarda O‘zbekistonda ham yosh suzuvchilarni tayyorlash va 
rivojlantirishga sarmoya kiritilmoqda. O‘quv dasturlari va musobaqalarni o‘tkazish 
uchun davlat tomonidan moliyaviy yordam ko‘rsatildi, istiqbolli yosh sportchilarga 
stipendiyalar ajratildi. O‘zbekistonlik suzuvchilarning keyingi avlodiga 
yo‘naltirilgan ushbu sarmoyasi xalqaro musobaqalarda muvaffaqiyat qozonishi 
kutilmoqda. 
Umuman olganda, O‘zbekiston hukumati tomonidan qabul qilingan qarorlar 
mamlakatda suzish va suv sportini rivojlantirishga ko‘maklashish majburiyatini 
aks ettiradi. Infratuzilmaga sarmoya kiritish, o‘quv dasturlari va moliyaviy qo‘llab-
quvvatlash orqali O‘zbekiston o‘z fuqarolarining salomatligi va farovonligini, 
shuningdek, xalqaro musobaqalarda muvaffaqiyat qozonishini ta’minlaydigan 
kuchli va raqobatbardosh suzish dasturini ishlab chiqish ustida ishlamoqda.