Qurilma asosan ampermetr, voltmeter, yorug’lik manbai, avtotransformator, tok manbai va yordamchi aslahalardan tashkil topgan. Qurilma tok manbaiga ulangandan so’ng elektr lampa sho’lalanadi. Bunda o’lchov asboblaridan ampermetr va voltmetr ma’lum qiymatlarni ko’rsatadi. Ishni turli kattalikdagi kuchlanishlarda bajarish uchun avtotransformator elektr tarmog’iga ulanadi va zarur bo’lgan kuchlanish tanlanadi.
Ishni bajarish tartibi
1. Tajriba ishining yo’riqnomasini o’qib o’rganing va elektr toki bilan ishlashning texnika xavfsizligi qoidalarini takrorlang.
2. Uitston o’lchash ko’prigi yordamida elktr lampa cho’g’lanma tolasi qarshiligi (R0)ning xona temperaturasidagi qiymatini o’lchang.
Tolaning uy haroratidagi qarshiligini (Ruy) bilgan holda, uning 0°S haroratdagi qarshiligi quyidagicha topiladi:
3. Elektr lampaga berilayotgan kuchlanishni 100 dan to 200 voltgacha 20 V dan o’zgartirib borgan holda lampadagi tok kuchi va kuchlanishni o’lchang.
4. Har bir o’lchash uchun lampa cho’g’lanma tolasining R1 qarshiligi qiymatini va lampa nurlanishining W quvvatini hisoblang.
5. Har bir juft T va W uchun W/ T 4 nisbatni toping. O’lchashlar va hisoblash natijalarini quyidagi jadvalga kiriting.
26-jadval
U(V)
I
R0
Rt
T
T 4
W
W/ T 4
100
120
140
6. W/ T 4 nisbatning olingan qiymatlarini taqqoslab, cho’g’lanma lampa nurlanish qonuniyatining absolut qora jism nurlanish qonuniga qanchalik to’g’risida xulosa chiqaring.