“gandbol tarixi va o‘yin qoydalari”

5.2.1 Himoya o„yini texnikasi. 
O‗yinchilarning himoya texnikasiga to‗pni olib yurish, urib qaytarish, 
to‗siq qo‗yish va darvozabon orqali to‗pni ushlab olishlar kiradi. 
Dastlabki holatda to‗g‗ri turish himoya harakati tayyorgarligiga zamin 
yaratadi. O‗yinchi oyoqlarini bukib, gavda og‗irligini oyoq kaftlarining 
oldingi qismiga baravar taqsimlab, qo‗llarini bukgan holda (burchagi 
taxminan 90%) bir oz ikki tomonga yoyib, qo‗l kaftlarini oldinga qaratib 
turishi kerak. YOn tomonga erkin yura olish va orqa bilan yugura bilish 
himoyachi harakati texnikasining eng muhim usullaridir. 
To‗pni olib qo‗yish. Bu muhim usul yordamida jamoaning qarshi 
hujumga o‗tishi taminlanadi. Himoyadagi o‗yinchi to‗p uzatilgan vaqtda uni 
olib qo‗yish maqsadida o‗zi to‗sib turgan xujumchining oldidan to‗pga qarshi 
chiqish uchun joyidan keskin qo‗zg‗alishi lozim.

---

68 
To‗pni urib chiqarish. Bu harakat to‗p olib yurgan hujumchi bilan 
kurashda bajariladi. Himoyachi qulay payt poylab hujumchiga yaqinlashadi, 
to‗pni urib chiqaradi va uni egallashga harakat qiladi. To‗pni urib chiqarish 
uni otish uchun qo‗lni orqaga uzatib, siltash harakatini bajarishda ham 
qo‗llaniladi. Himoyachi bunday holatda hujumchining to‗pni otmoqchi 
bo‗lgan qo‗lini orqaga uzatishini kutadi va shu payt qo‗l kafti bilan to‗pni 
tushiradi
To‗pni to‗sish. Darvozaga yo‗naltirilgan to‗pga qarshilik ko‗rsatishda 
qo‗llaniladigan asosiy vosita hisoblanadi. YUqoridan, o‗rta va pastdan 
kelayotgan to‗pni bir va ikki qo‗l bilan to‗sish mumkin. To‗sishni 
bajarayotgan himoyachi qanchalik hujumchiga yaqin bo‗lsa, to‗p yo‗nalishini 
aniqlash shunchalik oson bo‗ladi. SHuning uchun himoyachi to‗pni 
ushlashga tayyorlanishda diqqat bilan hujumchini, shuningdek, to‗pni 
kuzatishi va o‗z vaqtida to‗p otayotgan o‗yinchini to‗xtatish uchun chiqishi 
lozim. Hujumchi to‗p otishidan oldin himoyachi bevosita qo‗llarini yuqoriga 
ko‗tarib, kaftlarini oldinga qaratib bir-biriga yaqinlashtiradi va to‗pni
to‗sishda qo‗l barmoqlarini jarohatdan saqlash uchun mushaklarini 
taranglashtiradi. 
Erdan sakratib otilgan to‗pni to‗sish sakrab amalga oshiriladi. SHuning 
uchun ximoyachi oldindan oyoqlarini bukkan holatda tayyorlanib turishi 
kerak. 
Qo‗shilish. Bu usul o‗yinchilarni nazorat qilishni yo‗qotish xavfi 
tug‗ilganda qo‗llaniladi. Himoyachilar qo‗shilishib joy almashtirsa, bu holda 
ular kuzatuvchiga o‗yinchilari o‗zgaradi. To‗siq qo‗yilgan hujumchi orqaga 
harakat qilsa, shu zahoti uning raqibi oldinga chiqib, hujumchi ketgan 
tomonga o‗tadi. Odatda, bunday usul to‗siq qo‗yishda va hujumchilarning 
qarama-qarshi 
o‗rin almashtirishida qo‗llaniladi. Hujumchi himoya 
harakatlariga qo‗shilganda uni ta‘qib qiluvchi yoki darvozaga yaqin turgan 

---

69 
himoyachi javobgar bo‗lmog‗i kerak. Hujumchining hujum harakatlarini 
qiyinlashtirish uchun himoya qilishga o‗tgan o‗yinchi hujumchining kirish 
yo‗lini va faol harakatini to‗xtatishga harakat qilishi kerak. Buni amalga 
oshirish uchun himoyachi qarama-qarshi harakat qilib, ta‘qibchidan ozod 
bo‗lishi maqsadga muvofiqdir.