Gebelikde CA 125 değerleri özellikle I.trimesterde 200-300 IU/ml (max.550 IU/mL) düzeylerine çıkabilir.
Halila H. Cancer 1986
CA-125, II ve III.trimesterde normal düzeylere geriler, doğum sonrası tekrar geniş dalgalanmalar göstererek yükselir, bazal değerlere inmesi postpartum 2-10 hafta sonra gerçekleşir.
Spitzer M. J Reprod Med 1998
CA 125 ölçümleri ancak II ve III. trimesterde yararlı ± (izlem..)
Tanı yöntemleri
LDH Gebelikte çok az yükselir.
Disgerminom tanısında yararlı
Şiddetli preeklampsi ve HELLP de
AFP (endodermal sinüs tm.)
hCG (embryoner Ca)
İnhibin (granüloza hücreli tm)
düzeylerine gebelikde tümör belirteci olarak güvenilemez.
Tanı yöntemleri
HE4 (Human Epididymis Protein) 2003
Over kanserlerinde ekspresyonu artar
Normal over dokusunda üretimi minimal
Moore RG. Gynecol Oncol.2008
Gebe Median HE4 düzeyi : 30.5 pmol/L
Moore RG, Am J Obstet Gynecol, April 2012
Tanı yöntemleri
Gebelikte Ca 125 ve HE4 düzeylerinin karşılaştırılması
T Güçer ve ark. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi
Oluşabilecek torsiyon, rüptür gibi komplikasyonlardan korunma
Olası karsinom olgularında erken tanı
Cerrahi girişimin zamanlanması
Akut semptomlar varlığı veya ciddi malignite şüphesi haricinde;
cerrahi girişim
II. trimesterin ortasına (16-18.hafta)ertelenmeli.
Clinical Obstetrics and Gynecology, 2006
Cerrahi girişimin zamanlanması
Erken cerrahinin dezavantajları:
Korpus luteum erken kaybıyla sonuçlanabilir. Progesteronla desteklenmediği takdirde korpus luteumun alınması 12 haftanın altındaki gebede kayıp riskini arttırır (~%40),
Fetal anomali taraması henüz yapılamadığından konjenital anomali ile cerrahi arasında asılsız bağlantılar kurulabilir,
Çoğu II. trimesterde gerileyecek fonksiyonel kistlere gereksiz girişim yapılmış olur.
Cerrahi girişimin zamanlanması
Cerrahinin ertelenmesi dezavantajı (1):
Torsiyon, rüptür ve hemoraji gibi komplikasyonlar
için gebenin risk hali sürer.
Bu komplikasyonlar acil cerrahi gerektirebilir.
Hem acil girişim, hem de komplikasyonun kendisi
gebelik kaybı, preterm eylem gibi ters fetal sonuçlar
yaratabilir.
Cerrahi girişimin zamanlanması
Cerrahinin ertelenmesi dezavantajı (2):
Nadiren malignite olgularında tanıda gecikmeye
neden olunur.
Tanıdaki bu gecikme adjuvan tedavide ertelemeye neden olsa da gebelikte saptanan çoğu over kanserleri, overlere sınırlı (evre 1) olduğu için sonuçlarda kötü etkilenim olmaz.
Gebeliğin 16 ve 20. haftaları arasında vertikal orta hat kesisi ile alt abdomenin üst yarısından başlanarak gerekli görüldüğü halde kesi umblikus üzerine uzatılmalıdır.
Preterm eyleme neden olmamak için uterin manupilasyonlardan kaçınılmalıdır.
Gebede cerrahi yönetim
Cerrahi yöntemden bağımsız olarak peritoneal kaviteye girilince :
- Sitoloji alınmalı
- Tüm visseral yüzeyler değerlendirilmeli
- Overler direkt visüalize edilmelidir.
Peritoneal kavite değerlendirilmesinden sonra adneksiyel kitlenin eksizyonu için uygun prosedüre karar verilir.
Gebede cerrahi yönetim
Konservatif yaklaşım ile mümkün olabildiğince over dokusu korunmalıdır.
Malignite riskine karşı kitle peritoneal kaviteyi kontamine etmeden intakt olarak eksize edilmelidir.
Torsiyon varlığında, detorsiyon sonrası viabilite gözlenmeli, viable ise kistektomi yapılıp rekürren torsiyondan korunmak için over fikse edilmelidir.
Gebede cerrahi yönetim
Laparoskopik yaklaşım(tecrübeli ellerde) :
Gebelerde laparoskopi ile ilgili bazı kaygılar mevcut;
1- Penetran yaralanma riski
2- Gebe hastanın respiratuar ve kardiak fonksiyonlarının kötü etkilenebilmesi
3- Fetal hiperkarbi ve asidoz (P<15 mmHg)
4- Operasyon süresi (≤ 25-90 dk)
Gebede cerrahi yönetim
Trokar girerken uterusu zedeler mi?
Açık laparoskopi bu sorunu çözer (Verres kontrendike değil)
Göbek üstü veya sol üst kadran kullanılabilir
Malignite olasılığı düşük olanlarda uygun
18. haftadan sonra laparoskopi yapılmamalı ?
(sınır ; 26-28. Gebelik haftaları)
Mathevet P, 2003
Gebede cerrahi yönetim
Laparoskopik cerrahinin avantajları;
- Küçük kesi skarları, erken mobilizasyon
- Postoperatif GİS aktivitesinin erken geri dönmesi
- Postoperatif ağrının daha az olması sonucu düşük doz analjezik kullanımı nedeniyle fetal kalp depresyonuna daha az rastlanması,
- Kısa hospitalizasyon süresi ve günlük hayata erken dönüş (tromboembolide azalma)
Gebede cerrahi girişim güvenli mi?
Günümüzde kullanılan inhalasyon ajanlarıyla
genel anestezi teratojenik gibi görünmemektedir.
Cerrahinin II. trimestere ertelenmesi, organogenezin
tamamlanması nedeniyle fetal malformasyon riskini
azaltmaktadır.
Gebede cerrahi girişim güvenli mi?
Fetal İyilik Hali !
İlk amaç kitlenin eksizyonu olsa da, kaygılardan biride fetal iyilik halidir.
I. ve II. trimesterde fetal kalp atımı, işlem öncesi ve sonrasında tespit edilmeli,
Fetüs viabiliteye ulaşmışsa işlem sırasında sürekli fetal kalp atımı monitorize edilmelidir.
Gebede cerrahi girişim güvenli mi?
12.000’ den fazla gebenin opere edildiği bir
seride gebelik kaybı ve konjenital anomali
riskinin artmadığı ancak peritonitis gelişimi
halinde fetal kayıp oranında artış olduğu
bildirilmiştir.
Cohen-Kerem R. Pregnancy outcome following non-obstetric surgical intervention. Am J Surg.2005
Tromboemboli riski 5-6 kat fazla
Gebede cerrahi girişim güvenli mi?
Elektif operasyon sonrası spontan abortus oranı %4,6 iken,
Sherard GB Am J Obstet Gynecol 2003
Torsiyon ve kanama nedeniyle acil cerrahi uygulanan
FDA risk kategorisinde kemoterapötik ajanların çoğu C-D risk grubu,
I. trimesterde de kullanımları kesin kontrendike(%83 malforme fetüs)
DNA / RNA sentezini inhibe eden antimetabolitler(5-FU,MTX,Gemsitabin) tümgebelik süresince kontrendikedir.
Ebert U, 1997
Gebelerde kemoterapi
II ve III. trimesterde kullanılan KT ajanlar, konjenital malformasyonu arttırmazlar ancak:
Düşük doğum kilosu
Erken doğum
Fetal ve neonatal myelosupresyon
…..nedeniyle kemoterapi doğumdan 3-4 hafta kadar önce kesilmelidir.
Sonuçlar
Gebelikteki adneksiyel kitlelerin çoğu fonksiyonel kistler olup %80-90’ı II.trimesterde kaybolur,
Gebelikteki adneksiyel kitlelerin torsiyon, rüptür gibi komplikasyon olasılığı %5-25 civarıdır,
Opere edilenlerde malignite olasılığı ise %2-3 arasındadır,
Gebelikte ısrar eden ve biyolojik özelliğinden emin olunamayan adneksiyel kitlelerde cerrahi müdahale gereklidir,
Cerrahi girişim için en uygun zaman 16-18. gebelik haftalarıdır.
Sonuçlar
Erken cerrahi riskler (abortus ve luteal fonksiyon kaybı) ile geç cerrahi riskler (benign kitle komplikasyonları, ileri evre over kanseri, erken doğum) arasındaki denge iyi kurulmalıdır.
Laparoskopi usta ellerde, uygun bir yöntemdir. Malignite şüphesi yüksek olgularda laparatomi tercih edilmelidir.
Gebelikte görülen over kanserlerinin çoğu germ hücreli tümörler ve düşük malign potansiyelli epitelyal tümörlerdir. Çoğu kez tek taraflı ooferektomi ve cerrahi evreleme yeterli olmaktadır.