Gənc təDQİqatçI, 2020, VI cild, №1

Elektron kitabxananın yaradılması və fəaliyyəti 
Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı 
üzrə Dövlət Proqramı”nın (2) Prezident İlham Əliyev tərəfindən təsdiq edilməsi Azərbaycan Res-
publikasında kitabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması, elmi-mədəni sərvətlərdən hərtərəfli isti-
fadə imkanlarının genişləndirilməsi, cəmiyyətin informasiya təminatının artırılması, eləcə də Azər-
baycan kitabxanalarının dünya informasiya məkanına daxil olmasının təmin edilməsində mühüm 
rol oynayırdı.
 
Sərəncamda əsas olaraq qeyd olunurdu ki, kitabxanaların beynəlxalq əlaqələr sahəsindəki fəa-
liyyəti müasir tələblərə cavab vermir. Ölkədə milli biblioqrafiyanın, milli formatın, elektron kitab-
xananın, toplu kataloqun, korporativ kitabxana şəbəkələrinin olmaması dünya informasiya məka-
nında layiqli təmsil edilməyə imkan vermir. “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya 
sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” isə bu sahədə əsaslı islahatların apa-
rılmasını, fondların müasir informasiya daşıyıcıları ilə zənginləşdirilməsini, dünyanın qabaqcıl ki-
tabxana-informasiya müəssisələrinin təcrübəsindən istifadə edilməsini, elektron məlumat bankları-
nın yaradılmasını, kitabxanaların maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsini zəruri edir. Bütün 
bunlar mədəniyyət sahəsində dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən biri kimi müəyyənləşdirilmiş-
dir [5]. 
Azərbaycan kitabxanalarının elektronlaşması, onların inkişaf etmiş dünya kitabxanaları sırası-
na qatılması və Azərbaycan ədəbiyyatının virtual kitabxanasının yaranması üçün 2007-ci il aprel 
ayının 20-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı “Azərbaycanda ki-

---

İCTİMAİ ELMLƏR
 
183 
tabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması haqqında” sərəncam bu sahənin daha da inkişaf etməsini 
sürətləndirdi. Həmin sərəncam Naxçıvan Muxtar Respublikasında da müasir tələblərə uyğun kitab-
xanaların fəaliyyəti üçün geniş zəmin yaratdı. Belə ki, Naxçıvan şəhərindəki elektron kitabxanaların 
sırasına daha bir kitabxana-AMEA Naxçıvan Bölməsinin Elmi kitabxanası da qoşuldu. 2013-cü ildə 
İnformasiya və Kommunikasiya texnologiyaları ili elan olunmuş bu ildə artıq bir neçə elektron ki-
tabxanaların yaradılması Naxçıvan ziyalıları, alim və mütəxəssislərinə göstərilən diqqət və qayğının 
ümdə nümunələrindən biri oldu. 
4 sentyabr 2013- cü ildə AMEA Naxçıvan Bölməsinin elmi kitabxanasının elektron kitabxa-
nasının açılış mərasimində çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının sədri Vasif Talıbovun el-
ektron kitabxanalarda müasir texniki avadanlıqların quraşdırılması ilə yanaşı, onlardan səmərəli isti-
fadənin vacibliyi haqqında demişdir: “Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölmə-
sinin əməkdaşları elektron kitabxanadan səmərəli istifadə etməli, alim və ziyalılarımızın dünya sə-
viyyəsində tanıdılmasında, yeni elmi əsərlərin, monoqrafiya və dissertasiyaların yazılmasında kitab-
xananın imkanlarından lazımınca bəhrələnməlidirlər” [4]. 
2013-cü ildə yaradılmış AMEA Naxçıvan Bölməsinin elektron kitabxanasında 12 terabayt 
yaddaşı olan əsas və ehtiyat server quraşdırılmış, 6 oxucu yeri olan elektron oxu zalı yaradılmışdır. 
Kitabxana sürət köçürmə aparatı, printer, elektron daşıyıcılarda olan məlumatların vizual və səsli iz-
lənməsi üçün bir ədəd televizor, mobil elektron lövhə ilə təmin olunmuşdur. Kitabxanamızda lokal 
şəbəkə və internet səhifəsi hazırlanmışdır (3). Hal-hazırda skaner otağında kitabların elektron versi-
yası hazırlanaraq lokal şəbəkə və ya internet vasitəsilə oxuculara təqdim olunur. 
AMEA Naxçıvan Bölməsinin elektron kitabxanasının təşkilindən sonra kitabxana - bibloqra-
fiya proseslərinin elektronlaşmasında yeni texnologiyaların tətbiq edilməsi ənənəvi proseslərin el-
ektron formalara keçməsinə imkan yaratmış, biblioqrafik informasiya xidmətini sürətləndirmişdir. 
Kitabxananın