General anesthesia was absent until the mid-1800’s

General anesthesia was absent until the mid-1800’s

• General anesthesia was absent until the mid-1800’s

• William Morton administered ether to a patient having a neck tumor removed at the Massachusetts General Hospital, Boston, in October 1846.

• The discovery of the diethyl ether as general anesthesia was the result of a search for means of eliminating a patient’s pain perception and responses to painful stimuli.

Prije otkrića anestetika u tu svrhu su se koristili:

• Prije otkrića anestetika u tu svrhu su se koristili:

• Alkohol
• Različiti lijekovi
• Led
• Strangulacija

Ciljevi balansirane anestezije:

• Ciljevi balansirane anestezije:

• Amnezija
• Adekvatna mišićna relaksacija
• Adekvatna ventilacija
• Kontrola bola

Opšta

• Opšta

• Lokalna

Inhalacione

• Inhalacione

• gasovi,lako isparljive tečnosti
• uobičajeno halogenovani

Lipidna hipoteza:

• Lipidna hipoteza:

• bazira se na činjenici da djelovanje anestetika korelira sa ulje/gas koeficijentom Anestetici dobro topivi u mastima imaju veću anestetičku potenciju

• Meyer and Overton korelacija

• Irelevantno

Teorija vezivanja:

• Teorija vezivanja:

• anestetik se veže na hidrofobni dio ionskog kanala

Nepoznat!!

• Nepoznat!!

• Mnoge studije ukazuju da:

• opšti anestetici djeluju na CNS modifikujući električnu aktivnost neurona na molekularnom nivou djelujući na IONSKE KANALE.

Koncentracija u CNS

• Koncentracija u CNS

• zavisi od ulje:gas odnosa (liposolubilnosti)

• Parcijalnog pritiska anestetika

• Rastvorljivosti anestetika u krvi

• ukoliko je rastvorljivost anestetika u krvi veća,potrebne su veće količine anestetika,nastajanje anestezije sporije

• Minutni volumen

• Veći MV= brža indukcija

mjera potentnosti anestetika

• mjera potentnosti anestetika

• 1 MAK je neophodna koncentracija anestetika u disajnoj smješi da bi se prevenirao odgovor na bolne draži(nepokretljivost) kod 50% populacije.

Koji se parametri prate u opštoj anesteziji?

• Koji se parametri prate u opštoj anesteziji?

• Odgovor: krvni pritisak, volemija, nivo kiseonika, puls, brzina respiracije, perfuzija tkiva

Preanestetička medikacija

• Preanestetička medikacija

• kontrola sedacije
• kontrola postoperativne boli
• smanjivanje anksioznosti

desfluran

• desfluran

• enfluran

• halotan

• izofluran

• azotni oksidul

sniženje krvnog pritiska

• sniženje krvnog pritiska

• mučnina i povraćanje

Maligna hipertemija

• Maligna hipertemija

• Potrebno brzo rashlađivanje pacijenta i davanje dantrolena koji blokira oslobađanje kalcijuma iz sarkoplazmatskog retikuluma

niska potencija

• niska potencija

• MAK = 105%

• slab anestetik, dobar analgetik

• potrebni su i drugi lijekovi da bi se izazvala hirurška anestezija

• mala rastvorljivost u krvi (brz oporavak)

minimalni efekti na frekvenciju srca i krvni pritisak

• minimalni efekti na frekvenciju srca i krvni pritisak

• može uzrokovati depresiju miokarda

• mali efekti na respiraciju

• siguran lijek

potentni inhalacioni anestetik

• potentni inhalacioni anestetik

• MAK = 0.75%

• topiv u krvi i masnom tkivu

inhibiše simpatički odgovor na bolne draži

• inhibiše simpatički odgovor na bolne draži

• inhibiše simpatički barorefleksni odgovor (hipovolemija)

• senzibiliše miokard na kateholamine -- ventrikularne aritmije

Smanjuje brzinu respiracije

• Smanjuje brzinu respiracije

• depresija miokarda- sniženje krvnog pritiska i usporavanje provođenja srčanog impulsa

• periferna vazodilatacija

“Halotan- hepatitis” -- 1/10,000 slučajeva

• “Halotan- hepatitis” -- 1/10,000 slučajeva

• temperatura, žutica, hepatička nekroza, smrt

Maligna hipertermija-- 1/60,000 sa sukcinilholinom,

• Maligna hipertermija-- 1/60,000 sa sukcinilholinom,

• bez sukcinilholina 1/260,000

• rapidan rast temperature, rigiditet mišića, tahikardija, rabdomioliza, acidoza, hiperkalemija, DIC

• najčešći simptom rigiditet masseter-a
• porodična anamneza

Maligna hipertermija-(nastavak)

• Maligna hipertermija-(nastavak)

• udružena sa mišićnim obolenjima
• autozomalno dominantno nasleđivanje
• diagnoza—predhodni simptomi, povišenje pCO2, povećanje CPK, mioglobinurija, mišićna biopsija
• fiziologija--hipermetaboličko stanje sa inhibicijom ponovnog preuzimanja Ca++ u sarkoplazmatski retikulum

tretman—rana detekcija,, hiperventilacija, bikarb., IV dantrolen (2.5 mg/kg), rashlađivanje, furosemid/manitol/tečnost. Monitoring u jedinici intezivne njege

• tretman—rana detekcija,, hiperventilacija, bikarb., IV dantrolen (2.5 mg/kg), rashlađivanje, furosemid/manitol/tečnost. Monitoring u jedinici intezivne njege
• “sumnjivi pacijenti”- preop. IV dantrolen, izbjegavati inhalacione anestetike i sukcinilholin

razvijen 1963. god. Terrell, upotrebljava se od 1972.

• razvijen 1963. god. Terrell, upotrebljava se od 1972.

• Stabilan, nezapaljiva tečnost

• Opor miris

• MAC 1.68%

Potentni inotropni i hronotropni depresor, smanjuje vaskularnu rezistenciju– snižava krvni pritisak i sprovođenje srčanih impulsa-dramatično

• Potentni inotropni i hronotropni depresor, smanjuje vaskularnu rezistenciju– snižava krvni pritisak i sprovođenje srčanih impulsa-dramatično

• Inhibira simpatički barorefleksorni odgovor

• Povećava osjetljivost miokarda na kateholamine-- aritmije

Na respiratorni sistem djeluje depresorno

• Na respiratorni sistem djeluje depresorno

Metabolizam-1/10 halotana, ne stvara toksične metabolite

• Metabolizam-1/10 halotana, ne stvara toksične metabolite

• Biotransformacijom se oslobađa fluoridni ion– renalna toksičnost

• Epileptiformni EEG

Sinteya 1965.-Terrell, uveden u kl. praksu 1984.

• Sinteya 1965.-Terrell, uveden u kl. praksu 1984.

• Nije karcinogen

• nezapaljiv,oporog mirisa

• Manje solubilan od halotana ili enflurana

• MAC of 1.30 %

Depresija respiracije – manje od enflurana

• Depresija respiracije – manje od enflurana

• Miokardijalna depresija-- manje od enflurana

• Inhibira simpatički barorefleksorni odgovor

• - manje od enflurana

• Povećava osjetljivost miokarda na kateholamine-manje od enflurana ili halotana

Dovodi do značajne redukcije sistemske vaskularne rezistencije– sy. koronarne krađe

• Dovodi do značajne redukcije sistemske vaskularne rezistencije– sy. koronarne krađe

• Dovodi do snažne mišićne relaksacije- potencira efekte neuromuskularnih blokatora

Slabo se metaboliše (0.2%) – nizak potencijal organotoksičnih metabolita

• Slabo se metaboliše (0.2%) – nizak potencijal organotoksičnih metabolita

• Ne dovodi do promjena u EEG-u za razliku od enflurana

• bronhoiritacija, laringospazam

Niska topivost u krvi- brza indukcija

• Niska topivost u krvi- brza indukcija

• Minimalni sistemski efekti-blaga respiratorna i kardiačna supresija

• skupi

etomidate

• etomidate

• fentanil

• fentanil-droperidol

• ketamin

• morfin

• propofol

• sufentanil

Barbiturati

• Barbiturati

• metoheksital
• tiopental

• Benzodiazepini

• diazepam
• lorazepam
• midazolam

Koristi se za održavanje anestezije, uspavljivanje, ili liječenje agitacije

• Koristi se za održavanje anestezije, uspavljivanje, ili liječenje agitacije

• Ima antiemetička svojstva

• -pospanost

• respiratorna depresija
• motorni nemir
• povišava krvni pritisak

Barbiturat

• Barbiturat

• Dozno-zavisna supresija aktivnosti CNS –smanjuje cerebralni metabolizam

Blaga, direktna kardijalna depresija- snižavanje krvnog pritiska- kompenzatorna tahikardija (barorefleks)

• Blaga, direktna kardijalna depresija- snižavanje krvnog pritiska- kompenzatorna tahikardija (barorefleks)

• Dozno-zavisna depresija respiracije

Strukturno sličan ketokonazolu

• Strukturno sličan ketokonazolu

• Direktni CNS depresor (tiopental) i GABA agonist

Male promjene srčane funkcije kako kod zdravih ljudi tako i u srčanih bolesnika

• Male promjene srčane funkcije kako kod zdravih ljudi tako i u srčanih bolesnika

• Blaga dozno-zavisna respiratorna depresija

• Smanjuje cerebralni metabolizam

Bol na mjestu aplikacije (propilen glikol)

• Bol na mjestu aplikacije (propilen glikol)

• Mioklonička aktivnost

• Mučnina i povraćanje (50%)

• Supresija kortizola

“prekida cerebralne asocijativne puteve-- “disocijativna anestezija”

• “prekida cerebralne asocijativne puteve-- “disocijativna anestezija”

• Stimuliše centralne simpatičke puteve

Stimuliše simpatički nervni sistem-- povećava frekvenciju, krvni pritisak

• Stimuliše simpatički nervni sistem-- povećava frekvenciju, krvni pritisak

• održava laringealni refleks i tonus skeletnih mišića

• Halucinacije i neugodni snovi (15%)

Opijatni analgetik

• Opijatni analgetik

• Koristi se za operacije na otvorenom srcu zbog odsustva kardijačne depresije

Koristi se za uvod u anesteziju, kratke procedure, i dentalne procedure

• Koristi se za uvod u anesteziju, kratke procedure, i dentalne procedure

• Koristi se za kontrolu i prevenciju konvulzija izazvanih lokalnim anesteticima

• midozolam

• Najbrži početak djelovanja
• Velika potentnost
• Najbrža eliminacija

• Antagonisti blokiraju dejstvo benzodijazepina ili opijata kod predoziranja

flumazenil - benzodijazep. antagonist

• flumazenil - benzodijazep. antagonist

• naltrekson - opijatni antagonist

• nalokson - opijatni antagonist

Kompetitivni antagonisti na nikotinskim receptorima

• Kompetitivni antagonisti na nikotinskim receptorima

• - npr. kurare (d-tubokurarin), vekuronijum, pankuronijum, atrakurijum i dr…

• Depolarizirajući blokatori

• - npr. sukcinilholin, dekametonijum

• Mehanizmu djelovanja

• Trajanje dejstva

• Brzina nastupanja dejstva

• Neželjeni efekti

Djelovanje na autonomne ganglije

• Djelovanje na autonomne ganglije

• -npr. d-tubokurarine ih blokira, a sukcinilholin stimuliše

• -noviji agensi imaju manje ganglijskih efekata

• Oslobađanje histamina

• -npr. d-tubokurarin češće dovodi do bronhospazma, bronhijalne i pljuvačna sekrecije

Hipotenzija

• Hipotenzija

• Smanjenje tonusa i motaliteta u GI traktu

• Depolarizirajući agensi mogu uzrokovati:

• -povećanje K+ kod pacijenata sa opekotinama, traumom – hiperkalemiju

• -prolongiranu apneju (genetski polimorfizam)

• -malignu hipertermiju (sukcinilholin + halotan)

• -sinus bradikardiju (sa sukcinilholinom)

Inhibitori holinesteraza (antagonizam)

• Inhibitori holinesteraza (antagonizam)

• Inhalacioni anestetici (sinergizam)

• Aminoglikozidni antibiotici (sinergizam)

• Blokatori kalcijumskih kanala (sinergizam)

Adjuvantna th. pri hirurškoj anesteziji

• Adjuvantna th. pri hirurškoj anesteziji

• Ortopedske procedure (reponiranje fraktura)

• Olakšavanje intubacije – koristiti one sa kratkim djelovanjem

• Tretman elektrošokom kod psihijatrijskih pacijenata

Prekidaju neuromišićnu blokadu izazvanu kompetitivnim (nedepolarizirajućim) relaksansima

• Prekidaju neuromišićnu blokadu izazvanu kompetitivnim (nedepolarizirajućim) relaksansima

• neostigmin

• piridostigmin

• Analgetičko djalovanje uz očuvanu svijest i mentalne funkcije

Mehanizam djelovanja je reverzibilna blokada natrijumskih kanala, što spriječava depolarizaciju, nastanak i širenje akcijskog potencijala

• Mehanizam djelovanja je reverzibilna blokada natrijumskih kanala, što spriječava depolarizaciju, nastanak i širenje akcijskog potencijala

površinska

• površinska
• infiltrativna
• Sprovodna (regionalna)
• epiduralna
• spinalna

Klasifikuju se u dvije grupe:

• Klasifikuju se u dvije grupe:

• Estarski lokalni anestetici
• Amidni lokalni anestetici

Estri

• Estri

• Kratko djeluju
• Metabolišu se u plazmi i tkivnim tečnostima,pod dejstvom holinesteraza
• Izlučuju se urinom

Amidi

• Amidi

• Duže djelovanje
• Metaboliše se u jetri pod dejstvom citohroma p-450
• Izlučuju se urinom

Estri

• Estri

• benzokain

• hloroprokain

• diklonin

• prokain

• tetrakain

• kokain

Amidi

• Amidi

• bupivakain

• levobupivakain

• lidokain

• lidokain-adrenalin

• prilokain

• mepivakain

• Osjećaj bola
• Osjećaj toplote
• Osjećaj dodira
• Propriocepcija
• Gubitak tonusa skeletnih mišića

CNS

• CNS

• Inicijalno: vrtoglavica, zujanje u ušima, vizualni poremećaji
• Kasnije: pospanost, dezorijentiranost, nerazgovjetan govor, gubitak svijesti, konvulzije
• Finalno: respiratorna depresija

Kardiovaskularna neželjena dejstva

• Kardiovaskularna neželjena dejstva

• Miokardijalna depresija i vazodilatacija- hipotenzija i cirkulatorni kolaps, srčane aritmije

• Alergijske reakcije- rijetko (manje od1%)

• raš, bronhospazam
• Methemoglobinemija (prilokain) dati redukciona sredstva (vitamin C, ili metilensko plavilo)