2.3-r a s m. Ayol xromosomalari
4-r a s m. Erkak xromosomalari to'plami. Metafaza va kariogram-
to'plami. Metafaza va kariogramma.
1
d
1
b
1
a
2.2-r a s m. Sitogenetik usul bosqichlari (izoh
tekstda
berilgan).
Xromosomalar Denver klassifikatsiyasi bo'yicha belgilangan
5-r a s m. Odam autosom xromosomalarining idiogrammasi.
Ayrim biologik tur uchun xos bo'lgan xromosomalar to'plami kariotip deyiladi. Kariotipning
umumlashtirilgan sxematik ifodalanishi — idiogramma deyiladi
(5-rasm).
Xromosomalarni bir-biridan ajratish uchun morfometriya usuli qo'llaniladi,
qancha
mikrometrligi
aniqlanadi, kalta elkaning uzun elkaga nisbati (sentromera indeksi) aniqlanadi.
Xromosomalarni o'rganishda 1960-yilda taklif qilingan xalqaro Denver tasnifidan foydalaniladi.
Bu tasnifning asosida xromosomalar o'lchovini va birlamchi belbog'ning
joylanishini aniqlash
yotadi.
Bu tasnifga ko'ra odam autosomalari yetti gruppaga bo'linadi va lotin harflari
(A, B, C, D, E,
F, G) bilan ifodalanadi. Hamma xromosomalar o'z
tartib nomeriga ega (1-jadval). Jinsiy
xoromosomalar yirik X va kichik Y xromosomalardan tashkil topgan.
Keyingi vaqtlarda
xromosomalar tasnifining
yangi prinsiplari ishlab chiqildi.
Xromosomalarga maxsus usulda Gimza bo'yog'i bilan ishlov berilganda yaxshi bo'yalgan va
bo'yalmagan chiziqlar — disklar hosil bo'lishi aniqlandi.
