154
Fizik o’lchovlarda qabul qilingan t
CT
=0
0
S orqali quyidagiga ega bo’lamiz:
р
t
T
z
0,00378
V
qat
r
,
(7.7)
O’zbekiston gaz sanoatida qabul qilingan 20
0
S da esa
р
t
T
z
0,00351
V
qat
r
.
(7.8)
Qatlam gazining hajmiy koeffisienti doimo birdan kam
0,0075-0,01 atrofida
bo’ladi.
7.1.3. Uglevodorod gazlarining neftda eruvchanligi
Genri qonuniga muvofiq suyuqlikda erigan gaz miqdori o’zgarmas temperaturada
bosimga to’g’ri proportsional bo’ladi. Ammo real gazlar, shu jumladan neft gazlari
uchun ham, mazkur qonundan juda ko’p chetga chiqishlar kuzatiladi. Gazlar
suyuqlikda qanchalik tez erisa, mazkur
qonundan
shuncha ko’p chetlashiladi.
Yog’li gazlar neftda yaxshi eriydi, shu
sababli
ularda
Genri
qonunidan
chetlashishlar ko’p bo’ladi. Ammo gazning
neftda eruvchanligi temperaturaga bog’liq
bo’lib, uning ortishi natijasida gazning
eruvchanligi
kamayadi.
Gaz
komponentlarining
neftda
eruvchanligi
suvdagiga
nisbatan
yuqori.
Yuqori
molekulyar massali uglevodorod gazlari
ham neftda yaxshi eriydi. Quruq neft
gazlarining neftda bosim bilan erish miqdori
orasidagi bog’liqlik to’g’ri chiziq orqali
ifodalanadi.
Eruvchanlik koeffisienti 0,1 MPa bosimda
neftda erigan gaz miqdorini anglatadi va bu
qiymat doimiydir. Yog’li gazlarda yuqorida
ko’rsatilgan bog’liqlik egri chiziq orqali
ifodalanadi va eruvchanlik koeffisienti
bosimning o’zgarishiga bog’liq holda
o’zgaradi.
Engilroq neftlarda uglevodorod gazlari
og’ir neftdagiga nisbatan yaxshi eriydi.
Gazning neftdagi eruvchanlik koeffisienti 0,25-2,0 atrofida o’zgarib turadi. Bu
o’zgarish neft va gazning tarkibi va temperaturasiga bog’liq.
Gazning suyuqlikdagi eruvchanligi temperaturaning ortishiga qarab, bug’lar
tarangligining ortishiga mos holda kamayadi. Suyuqlikda erigan gazning miqdori
neft bilan suyuqlik tutashgan joyning yuzasiga bog’liq. Bu yuzaning o’lchami kam,
Dostları ilə paylaş: 
