Xotira- tirik organizmning muhim xususiyati. Xotira tufayli organizm tashqi ta‘sirotlarni qabul qilib, olingan ahborotni o‘zida saqlaydi va kerak bo`lganda uni qayta tiklaydi, ya‘ni eslaydi.
Xotira — markaziy nerv tizimining asosiy vazvfalaridan biri. Har lahzada organizm o‘z o‘tmishidan kelajakka qadam qo'yadi va uning hozirgi va kelajakdagi xatti-harakatlari boshdan kechirgan tajribasiga ko‘p jihatdan bog‘liq bo`ladi. Hayot davomida orttirilgan tajriba bilimlarni xotirada saqlanishini markaziy nerv tizimida yuzaga chiqadigan tuzilma — faoliy o‘zgarishlar ta‘minlaydi.
Xotira turlarini o'rgangan mualliflar odatda ularni bir necha mezonlarga ko'ra ajratib turadilar. Masalan, ma'lumot bizning yodimizda qancha vaqt saqlanadi. U erdan eng yaxshi ma'lum bo'lgan ikkita katta xotira guruhlari paydo bo'ladi, ular qisqa muddatli va uzoq muddatli xotiralardir.
Xotira turlarini o'rgangan mualliflar odatda ularni bir necha mezonlarga ko'ra ajratib turadilar. Masalan, ma'lumot bizning yodimizda qancha vaqt saqlanadi. U erdan eng yaxshi ma'lum bo'lgan ikkita katta xotira guruhlari paydo bo'ladi, ular qisqa muddatli va uzoq muddatli xotiralardir.
Xotira va uning turlari Retospektiv
Uzoq muttadli
Sensorli xotira
Aniq
Epizidik
Instrumental
Topografik
Memantik
Tasodifiy
Ma'lumotlar bizning qo'limizda saqlanadigan vaqtga va shuning uchun tiklanishi mumkinligiga qarab, xotira quyidagicha bo'lishi mumkin
Ma'lumotlar bizning qo'limizda saqlanadigan vaqtga va shuning uchun tiklanishi mumkinligiga qarab, xotira quyidagicha bo'lishi mumkin
- Sensorli xotira
Bu xotiraning eng qisqa turi. Bu rag'batlantiruvchi g'oyib bo'lgandan keyin hissiy ma'lumot haqidagi tasavvurlarni saqlab qolish qobiliyatidan iborat. Ko'pgina ma'lumotlar bizni doimo bombardimon qilmoqda. Ular eshitish, ko'rish, hidlash, ta'm yoki teginish ma'lumotlari bo'lishi mumkin. Bizning tanamiz bir vaqtning o'zida barcha ogohlantirishlarga qodir emas, chunki energiya cheklangan, shuning uchun u filtrlaydi. Shunday qilib, ba'zi ma'lumotlarni e'tiborsiz qoldiradi va boshqalarini aniqlaydi. Ikkinchisi - bu sensorli xotiraning bir qismi.