GiRİŞ canliliğin tanimi

Şekil . Karbon ve oksijen döngüsü
 
 

---

Azot Döngüsü
 
Azot canlılar için önemli bir elementtir. Proteinleri oluşturan amino asitlerin ve 
çekirdek asitlerini yapan nükleoditlerin temel bir bileşenidir. Azot gazı yeryüzü 
atmosferinin yüzde 79’unu meydana getirir. Ancak, organizmaların çoğunun azot 
gazını doğrudan kullanma yetenekleri yoktur. Bunların azot tedariklerinin azot 
bileşikleri şeklinde olması gerekmektedir. Bitkilerin çoğu azotun sadece iki inorganik 
formundan, amonyak (NH
3
) ve nitrat (NO
3
-
)’tan yararlanabilir. Çoğunlukla nitrat, 
bitkiler için başlıca azot kaynağıdır. Bitkiler nitrat ve amonyaktan, örneğin, proteinler 
ve çekirdek asitleri gibi azot içerikli organik bileşiklerini sentezleyebilirler. Aksine, 
hayvanlar bu yetenekten yoksundur. Hayvanlar azotu sadece organik bir formda 
kullanabilirler. Sonuçta, hayvanlar azot gereksinimlerini karşılamak için bitki ya da 
diğer hayvanları yemek zorundadırlar. 
Atık ve organizma kalıntılarındaki azotun, canlı bitkilerin yeniden kullanması için 
yararlanılabilir olması gerekir. Bu, bitki ve hayvan kalıntılarındaki karmaşık organik 
bileşikleri parçalayan ayrıştırıcıların etkinliği ile başarılmaktadır. Ayrıştırma sırasında, 
organik bileşiklerdeki azotun çoğu amonyak olarak serbest bırakılır. Bunun bir kısmı 
doğrudan bitkiler tarafından alınabilmekte, ancak çoğu 
nitratlaştırma 
(nitrifying) 
bakterileri
tarafından hızla nitrite (NO
2
-
) ve sonunda nitrata (NO
3
-
) 
dönüştürülmektedir. Bundan sonra, nitrat, bitkilerin yeniden geri alması için hazır 
bulunur. 
a NH
4
+ b CO
2
+ c O
2
Nitrosomonas
d NO
2
+ e Biyokütle
d NO
2
+ f CO
2
+ g O
2
Nitrobacter
 
 
 
g NO
3
+ j 
Biyokütle
Toprak ve sudaki nitratın tamamı bitkiler tarafından geri alınıncaya kadar nitrat 
olarak kalmaz. Denitrifikasyon bakterileri canlılık işlemleri için nitrit ve nitratı azot 
gazına, N
2
, dönüştürerek enerji elde ederler. Atmosfere salıverilen bu azo
t formu, 
bitkiler ve hayvanlar tarafından kullanılamaz. Bununla birlikte, azot gazı bitkilerin 
yararlanabileceği bir yapıya dönüştürülebilir. Çok az bir çeşitteki bakteri ve mavi
-
yeşil 
alg, azot gazını,