GiRİŞ canliliğin tanimi

Şekil 7
-7
. Akciğer solunum yüzeyi
 
SOLUNUM UYUMLARI 
Çeşitli tür hayvanlar arasında genelde solunum faaliyetindeki büyük farklılıklar çevreleri 
ile oksijen ve karbondioksit değiştirme yöntemlerindedir. Protistler ve hayvanlar 
çevreleriyle solunum gazlarının değişimi için değişik uyumlar gösterirler.
Protozoada solunum nispeten basit
tir. Çevre ile gaz değişimi doğrudan vücut 
yüzeyinde, hücre zarında meydana gelir. Amip ve paramesyumda, çevrelerindeki suda 
çözünmüş oksijen, difüzyonla hücre zarından sitoplazmaya geçer. Hücresel solunumda 
oluşturulan karbondioksit, sitoplazmadan çevrelerindeki suya difüze olur.
Hidranın vücudunu yapan iki hücre katmanı, su ile doğrudan temastadır. Küçük boyutu 
ve basit yapısından dolayı, hidrada solunum gazları değişimini, vücut hücreleri ile çevresi 
arasında, doğrudan difüzyonla meydana gelebilmektedir.
Hidrada gaz değişimi için özel 
yapılar yoktur.

---

77 
9-
2 Çokhücreli Büyük Hayvanlarda Solunum
 
Çokhücreli büyük hayvanlar, oransal olarak, solunum yüzeyinden büyük miktarda gaz 
değiştirmek zorundadırlar. Suya batmış olarak yaşayan hayvanlar, açık havada soluya
n 
hayvanlardan farklı problemlere sahiptir. Birincisi, havadaki oksijen konsantrasyonu %21 
iken, suda çözünmüş oksijen konsantrasyonu nadir olarak %0.5 'den daha yüksektir. Bir 
açıklama yapmak gerekirse, kimyasal olarak su moleküllerinin bir parçası olan o
ksijen, 
kuşkusuz solunum için asla alınamaz. Yalnızca serbest çözünmüş oksijen kullanılabilir. 
İkincisi, oksijenin difüzyonu, havaya oranla suda çok daha yavaş meydana gelir. Kısacası, 
suda yaşayan bir hayvanın yeterli oksijen alabilmesi için, büyük bir su
hacmini solunum 
yüzeyinden sürekli olarak hareket ettirmek zorundadır
. 
Gazların canlı zarlardan difüze olabilmesi, çözelti içinde olmalarını gerektirir. Bu 
nedenle, havayla solunum yapan hayvanlar,