Guliston davlat universiteti a. J. Bekmurodov
Yüklə 5,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Og‟zaki uslub
|
3.7. O‟rgatish uslublari
O‘rgatish metodi deganda bilim, malaka va mahorat, harakat, axloqiy va irodaviy sifatlarni rivojlanishiga ega bo‘lgan usul deb tushuniladi. O‘qituvchi u yoki bu harakatni tushutiradi va ko‘rsatadi, o‘quvchilar esa ularni o‘zlashtirib oladilar. Usulni tanlashni o‘quvchilarning tayyorgarligiga, materialni mazmuniga, pedagogik vazifalarini qo‘yilishiga ko‘ra aniqlanadi. Sport o‘yinlari bo‘yicha o‘quv-mashg‘ulot jarayonida o‘rgatish metodlarini asosiy uchta guruhi mavjud; og‘zaki, ko‘rgazmali va amaliy birinchi ikkita guruhlar dastlabki shartni tashkil etadi, ya‘ni amaliy harakat mashqni to‘g‘ridan- to‘g‘ri foydalanib amalga oshiriladi. Barcha metodlar o‘zaro bog‘lanadi va kompleks ravishda qo‘llanildi. Og‟zaki uslub Og‘zaki uslubga quyidagilar kiradi: suhbat, tushuntirish, savol-javob, tahlil, vazifa, ko‘rsatma berish, farmoyish berish. [89] Suhbat uslubi shug‘ullanuvchilarning texnika-taktika uslublari, mashg`ulot uslublari, haqida, o‘yin faoliyatini tashkil etishda bilimlarni to‘ldirish uchun qo‘llaniladi. Suhbat obrazi, jo‘shqin tushunarli ravishda ravon bo‘lishi kerak. Tushuntirish orqali nafaqat harakatni xarakterini va shaklini ochib berish balki uni to‘g‘ri bajarishga ta‘sir etuvchi sabablarni ochib beriladi. Tushuntirish mashqni bajarish uchun u dastlabki shartni tashkil etadi. Bu esa aniq harakat qilishni asosiy mohiyati va mazmunini aytib beradi. Tushuntirishda asosiy diqqat e‘tiborni ayrim detallariga yoki qismlariga to‘xtatilib o‘tmasdan, balki eng muhim harakatga qaratiladi. Guruhda o‘yin uslub va yo‘llarini o‘rganib olishda, guruh bo‘lib kamandali harakatni o‘rgatishda, bo‘lajak o‘yinga ko‘rsatma berishda tushuntirish uslubidan foydalaniladi. Suhbat, savol va javob, fikr almashish, qo‘yilgan hatolarni muxokama qilish va ni bartaraf etish ko‘rinishida o‘tkaziladi. Suhbatni guruh va individual shaklda ham o‘tkazish mumkin. Tahlil qilish sport amaliyotida birorta vazifani bajarilgandan keyin (texnik va taktik qayta ishlashda) o‘yin tamom bo‘lgandan keyin yoki bo‘laja o‘yinni tahlil qilishda keng foydalaniladi. Tahlil qilish bir tomonlama bo‘lishi mumkin, qachonki buni o‘qituvchi o‘zi o‘tkazsa yoki iki tomonlama bo‘lishi mumkin, bunda shug‘ullanuvchilarning o‘zlari ham qatnashadilar. Vazifa bu o‘yin mashqni bajarish oldida yoki darsdan oldin qo‘yiladigan vazifani shakli hisoblanadi. Vazifa bita yoki guruh bo‘lib taktik harakatni berishi mumkin. Ko‘rsatma texnik va taktik bo‘yicha mashqlarni bajarish vazifasini qisqacha shakldir. Ushbu o‘quv o‘yinlarini o‘tkazishda yoki o‘zaro harakat qilishda taktikani o‘rganishda ulardan foydalaniladi. Ko‘rsatma o‘yin mashqlarida yoki o‘yinni to‘xtatmasdan o‘zaro harakat qilish jarayonida berish mumkin. [90] Farmoyish bu shug‘ullanuvchilarga og‘zaki ta‘sir etish shaklidir. U qisqa va aniq fikr lo‘nda ifodalash bilan farq qiladi. Ular ma‘lum shaklga ega bo‘lmasdan uni bajarishga tayyorgarlik ko‘rish mashqni bajarish uchun beriladi. Yüklə 5,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|