Guruh talabasi Ergasheva Nodirabegimning Oliy nerf fiziologiyasidan

Simpatik asab tizimining tuzilishi Qanday ishlaydi? Simpatik ganglionlar ichidagi sinapslarda preganglionik neyronlar postganglionik neyronlarda retseptorlarni faollashtiradigan nörotransmitter bo'lgan atsetilxolinni chiqaradi.

Faollashtirilgandan so'ng postganglionik neyronlar norepinefrinni chiqaradi va agar ular uzoqroq vaqt faollashsa adrenalinni chiqaradi. Ushbu nörotransmitterlar periferik to'qimalarda joylashgan retseptorlari bilan bog'lanadi va bu jang yoki parvozga ta'sirini keltirib chiqaradi, natijalarini keyingi bobda ko'rib chiqamiz.

Bizning barcha organlarimizning ishi avtonom nerv sistemasining ikkala bo'linmasi, ya'ni simpatik va parasempatik asab tizimlari o'rtasidagi muvozanat tomonidan nozik tarzda boshqariladi.
Ba'zi hollarda ushbu tizimlar ba'zi funktsiyalarni inhibe qiladi, boshqalarda esa ularni faollashtiradi, shuning uchun ular antagonistik deb aytiladi.
Simpatik asab tizimining reaktsiyasiga misol
Simpatik asab tizimi xavf tug'ilganda kurashni yoki parvozga javobni faollashtiradi. Mushaklarning barcha ixtiyoriy harakatlariga yo'l qo'yiladi, ammo hayot uchun muhim bo'lmagan funktsiyalar inhibe qilinadi.
Misol uchun, agar siz yo'lbars bilan duch kelsangiz, tanangiz sizni qochishga yoki yashirishga undaydi, bu parvozga javob bo'ladi.
Boshqa holatda, masalan, agar siz kichkina itga duch kelsangiz, siz jang qilishingiz va yashirolmaysiz.
Qizig'i shundaki, ushbu jang yoki parvozga javoblar biz nafaqat ularning oldida bo'lganimizda, balki televizorda yoki kinoteatrda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan xavf-xatarlarni kuzatganimizda ham faollashadi.

Parasimpatik nerv sistemasi

Parasimpatik nerv sistemasi — vegetativ nerv sistemasining bir qismi. Parasimpatik nerv sistemasi. Oʻzi innervatsiya qiladigan aʼzolarga xilma-xil, koʻpincha, simpatik nerv sistemasi taʼsiriga qarama-qarshi taʼsir koʻrsatadi. Parasimpatik ners sistemasi simpatik nerv sistemasi bilan birga barcha ichki organlar va bezlar faoliyatini boshqarishda qatnashadi

Parasimpatik nerv sistemasi. Buning markazlari bosh miya¬ning pastki qismida (o'rta va uzunchoq miyada) hamda orqa miyaning dumg'aza segmentida joylashgan. O'rta va uzunchoq miyadagi nerv markazlaridan chiqqan parasimpatik nerv tolalari odamning bosh va yuz sohasidagi a'zolarga boradi. Shuningdek parasimpatik nervning bitta tolasi (adashgan nerv) uzunchoq miyadan chiqib, ichki a'zolarga boradi. Parasimpatik nervning orqa miyaning dumg'aza segmentidan chiquvchi tolalari qorin bo'shlig'ining pastki qismida va chanoq bo'shlig'ida joylashgan a'zolarga boradi.
Parasimpatik nerv sistemasi yurak ishini sekinlashtiradi va kuchsizlantiradi, arteriya qon tomirlarini kengaytirib, qon bosimni pasaytiradi, me'da va ichak harakatini kuchaytiradi, siydik qopi muskulini qisqartirib, siydik ajralishini ta'minlaydi, bronx hamda ko'z qorachig'ini toraytiradi, ter ajralishini kamaytiradi.
Shunday qilib, yuqorida aytilganlardan ko'rinib turibdiki, vegetativ nerv sistemasining simpatik va parasimpatik qismlari barcha ichki a'zolar, qon tomirlari hamda bezlar ishini boshqaradi. Binobarin, simpatik nervlar ba'zi a'zolaming ishini kuchaytirib, ba'zilarining ishini susaytiradi.
Parasimpatik nervlar esa simpatik nervlarga nisbatan teskari ta'sir ko'rsatadi. Bu degan so'z, simpatik va parasimpatik nerv sistemasining ishi bir-biriga qarama- qarshi emas, balki ular to'qima va a'zolar funksiyasini zaruriyatga qarab tartibga soladi. Vegetativ nerv sistemasining funksiyasi organizm ning tashqi muhit sharoitiga moslashuvida muhim ahamiyatga ega.