1 Xalqaro muzey faoliyatining shakllanishi va rivojlanish qonuniyatlari
Uning fikriga kо‘ra, aynan muzeyshunoslik akademik fan sohasi kabi kelajakda muzey mutaxassislarini tayyorlash negizida о‘z an’analarini davom ettirishi mumkin. Shuning uchun olim faqatgina muzey sohasiga alohida tо‘xtalmay, balki muzeyshunoslik mutaxassislariga e’tibor qaratishni afzal bildi. Chunki, “muzeyshunos - bu muzey sohasi amaliyotchisi, muzeyshunoslik yо‘nalishini belgilashda uning shu sohani qanchalik chuqur о‘zlashtirishi muhim ahamiyat kasb etadi. Shu jihati bilan u boshqa kasb egalari amaliyotchilaridan tubdan farq qiladi, kasbiy mahorati evaziga fan sohasining yetuk mutaxassisiga aylanadi”.
Uning fikriga kо‘ra, aynan muzeyshunoslik akademik fan sohasi kabi kelajakda muzey mutaxassislarini tayyorlash negizida о‘z an’analarini davom ettirishi mumkin. Shuning uchun olim faqatgina muzey sohasiga alohida tо‘xtalmay, balki muzeyshunoslik mutaxassislariga e’tibor qaratishni afzal bildi. Chunki, “muzeyshunos - bu muzey sohasi amaliyotchisi, muzeyshunoslik yо‘nalishini belgilashda uning shu sohani qanchalik chuqur о‘zlashtirishi muhim ahamiyat kasb etadi. Shu jihati bilan u boshqa kasb egalari amaliyotchilaridan tubdan farq qiladi, kasbiy mahorati evaziga fan sohasining yetuk mutaxassisiga aylanadi”.
D. Mariner tomonidan taxmin qilingan ba’zi bir tarixiy professional mezonlarning tahliliga о‘tamiz. Muzey xodimlarning kelajakdagi formal tayyorgarligi haqida nima deyish mumkin?
D. Mariner tomonidan taxmin qilingan ba’zi bir tarixiy professional mezonlarning tahliliga о‘tamiz. Muzey xodimlarning kelajakdagi formal tayyorgarligi haqida nima deyish mumkin?
Bu kabi tayyorgarlikning ilk kо‘rinishlari tizimi XIX asrda, birinchi muzey inqilobi deb atalgan davrga tо‘g‘ri keladi. 1882-yilda “Luvr maktabi” harakati boshlandi, unga fransuz siyosiy arbobi, Fransiyaning yirik muzeylari qoshidagi maorif va nafis san’ati vaziri Jyuli Ferri tashabbus kо‘rsatdi.
Maktabning dastlabki dasturlarida fan ta’limi, jumladan, arxeologiyaning aloqador qismlarini о‘rganishga e’tibor qaratilgan. Maktabning maqsadi, xalqni shu sohaning sir-asrorlaridan voqif etish, puxta bilim berish, bu orqali sardorlar, missionerlar va qazish ishlari bilan shug‘ullanuvchi mutaxassislar (arxeologlar) tayyorlashdan iborat edi. Faqatgina 1902-yilga kelibgina maktab dasturiga san’at tarixi kiritildi, 1927- yildan boshlab muzeyshunoslikning dastlabki kurslari paydo bо‘ldi.
Maktabning dastlabki dasturlarida fan ta’limi, jumladan, arxeologiyaning aloqador qismlarini о‘rganishga e’tibor qaratilgan. Maktabning maqsadi, xalqni shu sohaning sir-asrorlaridan voqif etish, puxta bilim berish, bu orqali sardorlar, missionerlar va qazish ishlari bilan shug‘ullanuvchi mutaxassislar (arxeologlar) tayyorlashdan iborat edi. Faqatgina 1902-yilga kelibgina maktab dasturiga san’at tarixi kiritildi, 1927- yildan boshlab muzeyshunoslikning dastlabki kurslari paydo bо‘ldi.
Asosiy e’tibor fanning profiliga qaratilgan holda, bu kabi qо‘llanmalar asta-sekinlik bilan dunyoning istalgan burchaklariga yetib bordi, muhimi ulardan faqatgina muzeylar emas, balki universitetlar qoshidagi muzeylar ham foydalandi.
