Harakatli o'yinlardan vosita sifatida to'g'ri foydalanish muhokama qilinadi

 
MUHOKAMA
Tadqiqotning maqsadi - umumta'lim maktabining 2-4-sinflari o'quvchilarining 
harakat sifatlarini harakatli o'yinlar yordamida rivojlantirish jarayonlarini o'rganish, 
boshlang'ich sinf o'quvchilarining harakat sifatlarini rivojlantirish jarayonini 
optimallashtirish shartlarini asoslash.
Jismoniy tarbiyani optimallashtirishning istiqbolli yo'nalishlaridan biri bu 
maktab o'quvchilarining jismoniy rivojlanishi, jismoniy tayyorgarligi darajasini 
oshirish va ularning salomatligini mustahkamlash uchun ularning harakat sifatlarini 
oshirishning samarali vositalari va usullaridan oqilona foydalanishdir. 
Jamiyatning jismonan sog'lom, axloqiy jihatdan barqaror va intellektual 
rivojlangan a'zosini shakllantirishda o'yinlarning ahamiyatini ortiqcha baholash qiyin. 
Ularning yordami bilan bolada biz odamlarda hurmat qiladigan va biz turli xil 
harakatli o'yinlar yordamida singdirmoqchi bo'lgan barcha 
sifattlarni shakllantirish mumkin. O'yin mazmuniga qarab, bola 
umumiy vaziyatni baholashga majbur bo'ladi va nima va qachon 

---

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 2 | 2022
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-2-471-477 
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
 
473
 
February, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
qilish kerakligini mustaqil ravishda hal qiladi. O'yinga qiziqishi bo'lgan bolada sabr-
toqat, qat'iyatlilik, jismoniy sifatlar (kuch, tezlik, chidamlilik, epchillik, 
egiluvchanlik) rivojlanadi. O'yin zavqlantiradi, sog'lom harakat esa tana va ruhning 
har tomonlama rivojlanishi uchun zarurdir [12, 13, 14]. 
Harakatli o'yinlardan muntazam foydalanish quyidagilarga yordam beradi: 
salomatlikni mustahkamlash, to'g'ri jismoniy rivojlanish, bolalarni har tomonlama 
tayyorlash, faollik, jasorat, qat'iyatlilik, intizom, jamoaviylik va boshqa xarakter 
fazilatlarini tarbiyalash. Harakatli o'yinlar hayotiy zarur qobiliyatlarni rivojlantiradi, 
tizimli sportga bo'lgan qiziqishni rivojlantiradi. 
Harakatli o'yinlarda ishtirokchilar ma'lum jismoniy sifatlarni namoyish 
etadilar. O'yinlarni boshqarish orqali ushbu sifatlarni ularning uyg'unlashgan holda 
faol kuzatish, shuningdek, maktab o'quvchilarini rivojlantirish va tarbiyalash uchun 
muhim bo'lgan sifatlarni ko'proq rivojlantirish mumkin. 
Muallif tomonidan taklif qilingan dars uch qismdan iborat bo’lib, umume'tirof 
etilgan jadval bo'yicha o'tkazildi.
Tayyorgarlik qismi darsni tashkil qilish, o’quvchilarni dars mazmuni bilan 
tanishtirish va asosiy ishga tayyorlashga qaratildi. Asosiy vositalar sifatida yurish, 
yugurish, bo'g'inlarda harakatchanlikni oshirish, egiluvchanlikni rivojlantirishga 
qaratilgan mashqlar tanlab olindi.
Butun eksperiment uchun umumiy rivojlanish mashqlarining o'nta alohida 
to'plami rejalashtirilgan bo'lib, ular o'yin shaklida amalga oshirildi. Bu darsga 
motivatsiyani rag'batlantirishga va mashqlarni bajarishda o’quvchilarning e'tiborini 
jalb qilishga yordam berdi. 
Asosiy qismda quyigagi vazifalar hal qilindi. Eksperiment davomida harakatli 
o'yinlardan foydalanishda kichik yoshdagi o'quvchilarning jismoniy sifatlarini 
rivojlantirish darajasini oshirish. Harakat faoliyatining tabiatiga ko'ra harakatli va 
xalq o'yinlarini tanlashda asosiy harakat turlariga (yurish, yugurish, otish va sakrash 
o'yinlari) ustunlik berildi, ular jismoniy rivojlanish uchun jismoniy tarbiya tizimiga 
kiritilgan ( kuch, tezlik, chidamlilik, chaqqonlik, egiluvchanlik), aqliy va axloqiy 
sifatlardir. 
Darsning yakuniy qismida ko'p e'tibor talab qilmaydigan, hayajonga olib 
kelmaydigan xotirjam o'yinlar o'tkaziladi. 
Kichik yoshdagi o'quvchilar uchun darsning ta'lim turi kichik hajmli 
yuklamalar va past intensivlik bilan tavsiflanadi. Bu yoshdagi 
bolalar bir xil, monoton ishlardan tezda charchashadi. Darslarda 
mazmuni xilma-xil ochiq o'yinlardan foydalaniladi. Sinflar uchun 

---