Hatasız Düşünme Sanatı

Grup Düşüncesi
Janis,  Irving  L.:  Groupthink:  Psychological  Studies  of  Policy  Decisions  and
Fiascoes, Cengage Learning, 1982.
Wilcox, Clifton: Groupthink, Xlibris Corporation, 2010.
Grup  düşüncesinin  bir  tür  tersi  kolektif  zekâdır  (Surowiecki,  James:  The
Wisdom of the Crowds, Doubleday, 2004).
Jürgen  Beetz:  Denken,  Nach-Denken,  Handeln:  Triviale  Einsichten,  die
niemand befolgt, Alibri, 2010, S. 122
Grup  düşüncesi  katılımcıların  etkileşiminde  ortaya  çıkar.  Kolektif  zekâ  ise
aktörler  birbirinden  bağımsız  davrandığında  (örneğin  bir  tahmin  dile
getirdiklerinde)  ortaya  çıkar  –ve  bu  giderek  daha  nadiren  yaşanmaktadır.
Kolektif zekânın bilimsel anlamda kopyalanması zordur.
Olasılık İhmali
Monat, Alan; Averill, James R.; Lazarus, Richard S.: »Anticipatory stress and
coping  reactions  under  various  conditions  of  uncertainty«,  Journal  of  Per‐ 
sonality and Social Psychology 24 (2), Kasım 1972, S. 237–253.
Baumeister,  Roy  F.:  The  Cultural  Animal:  Human  Nature,  Meaning,  and
Social Life, Oxford University Press, 2005, S. 206
Olasılıklar için sezgisel bir kavrayışımız olmadığından riskler için de sezgisel
bir  kavrayışımız  yok.  Bu  yüzden,  görünmez  riskleri  görünür  kılmak  için
borsanın  tekrar  tekrar  çökmesi  gerekir.  Ekonomistlerin  bunu  anlaması
şaşılacak derecede uzun sürdü. Bkz: Bernstein, Peter L.: Against  the  Gods,
The Remarkable Story of Risk, Wiley, 1996, S. 247 ve devamı.
Ancak  birçok  ekonomistin  ve  yatırımcının  hâlâ  anlamadığı  şu:  Değişkenlik
risk  ölçümü  için  uygun  olmayan  bir  değerdir.  Ama  onu  yine  de
değerlendirme  modellerinde  kullanırlar.  »How  can  professors  spread  this
nonsense that a stock’s volatility is a measure of risk? I’ve been waiting for
this  craziness  to  end  for  decades.«  (Munger,  Charles  T.:  Poor  Charlie’s
Alma nack, Third Edition, Donning, 2008, S. 101)
Riskleri ne kadar (yanlış) algıladığımız konusunda kapsamlı bir irdeleme için
bkz: Slovic, Paul: The Perception of Risk, Earthscan, 2000.

---