Havola bo‘lakli qo‘shma gaplar taraqqiyoti reja: bmi

kimni 
olmoshiga to‘g’ri keladi. Ikkinchi 
misrada 
anga 
olmoshi qo‘llangan. Ushbu olmosh hozirgi kundagi 
unga 
havola 
23
Rahmatov M. Eski o’zbek tilida havola bo’lakli qo’shma gaplar. O’zbek tilshunosligining dolzarb masalalari. 
Toshkent, 2011, 71-71 bet

---

28
bo‘lagining arxivarianti hisoblanadi. Ushbu baytda 
kimni va unga 
havola bo‘laklari 
qo‘llanilgan bo‘lib, havola bo‘laklar real, lekin assimetrik havola bo‘laklar 
hisoblanadi. Demak, mazkur gap ikki havola bo‘lakli to‘ldiruvchi ergash gapli 
qo‘shma gap hisoblanadi. 

Yo Rab, eshigingda ul gadomen 
Kim, boshtin-ayoqqacha xatomen.
(Layli va Majnun 30-bet)
 
(Men eshigingda shunday bir gadomanki, boshdin-oyoqqacha turgan-
bitganim xatodir). 
Yuqoridagi jumlada 
(shunday) 
havola bo‘lagi o‘rnida 
(ul) 
ko‘rsatish olmoshi qo‘llangan, 
-ki 
yuklamasi o‘rnida esa 
–kim
olmoshi ishtirok 
etgan. Demak, ushbu gap bir havola bo‘lakli aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gap 
hisoblanadi. 

Holim sharhiki bas uzundir, 
Bu turfaki, dam-badam fuzundur. 
(Layli va Majnun 110-bet) 
 
(Holim sharhu izohi o‘ta uzun bo‘lib, qizig’i shundaki, dam badam bu 
uzayib bormoqda). 
Ushbu gapda 
(shundaki) 
olmoshi ishtirok etgan bo‘lib, bir 
havola bo‘lakli kesim ergash gapni hosil qilgan.

 Har necha emas manga bu oson,
Lekin sanga bordur asru oson. 
(Layli va Majnun 88-bet) 
 
(Bu menga qanchalik mushkul bo‘lsa, senga shunchalik osondir). 
Ushbu 
gapning ergash gap qismida qanchalik olmoshi ishtirok etgan bo‘lib, unga monand 
ikkinchi qismda, ya’ni bosh gap qismida shunchalik olmoshi ishtirok etgan. 
Yuqoridagi