Hayot faoliyati xavfsizligi

Klinik belgilari; Bemor ter iva shillik kavatlari okargan, yuzlari sulgin, kuzlari chukur tortgan. Kon bosimi past, pulьs tez. Ipsimon xarakterda, nafas olish tez. Bosh aylanishi, umumiy xolsizlik. CHankash. Kuz oldini korongilashishi, kungil aynishi, kayt kilish kuzatiladi. Bolalarda va keksalarda ogir kechadi.
Kon ketishini tuxtatish. Asosan 1. Vaktincha. 2. Batamom. Vaktincha tuxtatishni barchamiz bilishimiz va kursatishimiz mumkin, batamomni esa fakat statsionarda vrach yordamida kursatiladi.
Vaktincha, bunda kisib turuvchi boglam kuyish, kul oyoklarni maxkam kayrish, zararlangan tomirni kiskichlash, yarani tamponlash, jugut kuyish, barmok bilan bosish. Jugut kuyishdan oldin kul yoki oyokni sochik yoki bint bilan uraladi, jugut kuyilgandan sung esa unga kuyilgan vakti yozib kistirib kuyiladi. Agar jugut tugri kuyilsa, jugut kuyilgan joyni pastki kismi okaradi, pulьs yukoladi, kon okishi tuxtaydi. Uta kattik jugut kuyish okibatida nerv paralichi yuz berishi mumkin. Xar 15-20 minutda 1-2 dakikaga jugut bushatib turiladi. Agar jugut yuk bulsa arkon, remen, rumolcha yoki biror bir material ishlatiladi.
Batamom kon tuxtatishni bir necha usullari bulib, 1. Mexanik usul, bunda kon tomirni tikish yoki boglash bajariladi. 2. Fizik usul, bunda muz kuyish, elektrokoogulyatsiya kilish kullaniladi. 3. Kimyoviy usul, bunda kon tomirlarni toraytiruvchi va koni ivuvchanligini oshiruvchi dorilar( vikasol, ditsenon, etamzilat kabi) kullaniladi. 4. Biologik usul, bunda maxalliy gemostatik tampon va fibrinli plenka kullaniladi.
Nafas va yurak yetishmovchiligida 1- tibbiy yordam.
Nafas va yurak tuxtaganda, nafas va yurak yetishmovchiliklari kuzatilganda, kuyidagi ishlar bajariladi:
1) xonaga toza xavo kirishini ta’minlash,
2) bemor nafas olishi uchun kulay sharoit yaratish,
3) sun’iy nafas berish, ogizdan ogizga yoki ogizdan burunga, 1min 4-8 marta,
4) suyultirilgan kislorod berish, kopchalar yordamida,
5) nafas analeptiklari kullash (kofein, kamfara, etimizol, bemigrid),
6) yurak tuxtaganda esa bularga kushimcha yurakni yopik massaj kilish 1 min. 60 marta buni 6-7 min davomida kaytariladi,
7) elektrodefibrillyator kullash.
SHikastlar - bu organizmga tashki agentlarni kuchli ta’sir etishi natijasida yuzaga kelib, tukimalarni anatomik tuzilishiva funktsiyasini buzilishi bilan kechadi. 1. SHkastga sabab buluvchi sharoitga kura; a) Ishlab chikarishga alokador bulmagan.2. Ishlab chikarishga alokador bulgan. 2. SHikastlovchi omil turi buyicha; a) mexanik, b) termik, v) kimyoviy va boshkalar. 3. Xarakteri buyicha; a) ochik, b) yopik, v) teshib kiradigan, g) oddiy, d) kup sonli. Vakti buyicha; a) utkir, b) surunkali.