HİpnosedatiF İLAÇlar benzodiazepinler

HİPNOSEDATİF İLAÇLAR

• 1. Benzodiazepinler

• 2. Barbitüratlar

HİPNOSEDATİF İLAÇLARIN ETKİLERİ

• 1. Sedatif etkileri

• 2. Hipnotik etkileri

• 3. Antikonvülzan etkileri

• 4. Çizgili kas tonusunu azaltmaları

• (Analjezik etkileri yoktur. Barbitüratlar düşük dozda HİPERALJEZİ yaparlar.)

BENZODİAZEPİNLERİN ETKİ MEKANİZMASI

• Benzodiazepinler nöron membranında

• GABAA reseptörü, Benzodiazepin reseptörü ve

• Cl- kanal komplexi ile etkileşerek ve

• Cl- kanallarının açılma frekansını artırarak,

• nöron inhibisyonuna neden olur.

BARBİTÜRATLARIN ETKİ MEKANIZMASI

• Barbitüratlar GABAA reseptörünün GABA’ya affinitesini artırırlar.

• Yüksek dozda Cl- kanallarını direkt açarlar.

• Barbitüratlar Cl- kanallarının açık kalma süresini artırırlar.

• Benzodiazepinlerin, benzodiazepin reseptörüne bağlanmasını potansiyilize ederler.

BENZODİAZEPİNLERİN FARMAKOLOJİK ETKİLERİ

• Belirgin sedasyon oluşturmaksızın ANKSİYOLOTİK etki

• Doza bağımlı olarak sedasyon, hipnotik etki, motor kordinasyon, bellek bozukluğu, antikonvülzan, santral etkili kas gevşetici etki

• Bu etkilerin çoğuna TOLERANS gelişir. Anksiyolitik etkiye tolerans gelişmez.

• Gebeliğin ilk üç ayında TERATOJENİK etkileri nedeniyle kullanılmaz.

ANKSİYOLİTİK VE SEDATİF OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER

• DİAZEPAM

• KLORDİAZEPOKSİT

• OKSAZEPAM

• MEDAZEPAM

• LORAZEPAM

• KLORAZEPAT

• ALPROZOLAM

HİPNOTİK OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER

• Mide-Barsak kanalından absorbsiyonu hızlı olan: DİAZEPAM ve FLURAZEPAM

• Gündüze sarkan sedasyon sorunu göstermeyen orta etkili üç B.Z.: NİTRAZEPAM, FLUNİTRAZEPAM ve TEMAZEPAM

• Kısa etkili MİDAZOLAM ve TRİAZOLAM artık etki oluşturmaz, fakat rebound uykusuzluk yaparlar.

ANTİEPİLEPTİK OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER

• DİAZEPAM

• KLONAZEPAM

• (Status epileptikus tedavisinde parenteral kullanılır.)

BENZODİAZEPİN ANTAGONİSTLERİ

• FLUMAZENİL: Parsiyel antagonisttir.

• Gerek benzodiazepin agonistlerinin ve gerekse ters agonistlerinin etkisini kompetitif bir şekilde antagonize eder.

BENZODİAZEPİNLERİN KULLANIŞ YERLERİ

• Anksiyete bozuklukları

• Uyku bozuklukları

• Genel anestezi indüksiyonu: MİDAZOLOM

• Anestezi premedikasyonu: DİAZEPAM…

• Antiepileptik

• Antikonvülzan

• Çizgili kas rijiditesi ve spazmlarına karşı kullanılırlar.

BENZODİAZEPİNLERİN YAN TESİRLERİ-1

• Anksiyolitik veya sedatif etki oluşturan dozlarda yan etkileri: Uyuşukluk, uyku eğilimi, mental ve psikomotor fonksiyonların bozulması, dezoriyantasyon…

BENZODİAZEPİNLERİN YAN TESİRLERİ-2

• Hipnotik olarak kullanıldıklarında oluşan yan tesirleri:

• i)Artık etki: Uzun etkili B.Z.’lerde görülür (Flurazepam, Diazepam…).

• ii)Rebound uykusuzluk: Orta ve kısa etkili B.Z.’lerin birden kesilmesi sonucu ortaya çıkar (Triazolom…).

BUSPİRON

• Yapısı ve etki mekanizması B.Z.’lere benzemez. Anksiyolitik etkisi LİMBİK sistemde 5HT1A alt tipi otoreseptörleri aktive ederek serotonerjik etkinliğinin azalmasına bağlıdır.

• Reaktif anksiyetede kullanılmaz. Çünkü etkisi 1-3 haftada ortaya çıkar.

BUSPİRONUN BENZODİAZEPİNLERE ÜSTÜNLÜĞÜ

• i) Anksiyolitik etkiye daha az psikomotor bozukluk eşlik eder.

• ii) Sedasyon ve amnezi oluşturmaz veya azdır.

• iii) Tolerans bağımlılık ve yoksunluk sendromu yapmaz.

• iv) Alkol ve diğer sedatif-hipnotiklerle çapraz-tolerans yapmaz.

• v) Antikonvülzan ve çizgili kas gevşetici etkisi yoktur.

ATİPİK BENZODİAZEPİN RESEPTÖR AGONİSTLERİ

• Benzodiazepin reseptör kompleksine bağlanırlar, fakat bağlanma yerleri biraz farklıdır.

• ZOPİKLON: Hipnotiktir. Suistimal edilme ve bağımlılık yapma potansiyeli ve ertesi güne taşan artık-etkisi daha azdır.

• ZOLPİDEM: Hipnotiktir. Bağımlılık yapma potansiyeli, belleği bozması ve artık-etkisi zayıftır. Parsiyel agonisttir.