Hisoblash texnikasining instruksiyasi. Qurilmaviy ta’minot. Asosiy va atrof qurilmalarini ishlash prinsiplari. Dastur turlari

Klaviatura (ingl. keyboard) muayyan qurilmani boshqarish yoki axborotni kiritish uchun mo’ljallangan tugmalar (klavishalar) to’plamidan iborat bo’lgan qurilma yoki ekrandagi tasvir. Тexnik va mexanik qurilmalarni (kalkulyator, kompyuter, telefon, kassa apparati) boshqarish uchun alifbo-raqamli klaviaturalar qo’llaniladi. Klaviaturalardagi har bir tugmaga bir yoki bir necha belgi biriktiriladi. Тugma birikmalari klaviaturadan bajariladigan amallarning sonini ko’paytirishga imkon beradi. Monitor kompyuterning ish jarayonida vujudga keladigan axborotlarni ekranda yoritishga xizmat qiladigan qurilma. Monitor grafik yoki matn holatida ishlashi mumkin. Matn holatida belgi o’rinlari deyiluvchi alohida qismlarga, grafik holatida esa piksel nomli nuqtalarga bo’linadi. Monitordagi piksellarning umumiy miqdori hamda ranglar soni monitorning imkon darajasini (kengligini) belgilaydi.

Videoproyektor va ekran. Proyektorlar va ekranlar ma’lumotlarni yirik o’lchamda tasvirlash uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Unda tasvir o’lchami ekranda yirik holatda aks ettiriladi. Bu qurilmalar kompyuter bilan birgalikda foydalanishga mo’ljallangan bo’lib, ko’proq katta auditoriyalarda va zallarda hamda turli majlislarda prezintatsiya va videoroliklarni namoyish qilish uchun ishlatiladi. Videoproyektor kompyuter va shunga o’xshash namoyish vositalarining alohida qo’shimcha monitori hisoblanib, tasvirlarni yirik hajmda tasvirlash uchun mo’ljallangan. Dasturiy ta’minot 3 ga bo’linadi: Sistemali, uskunaviy, amaliy

Elektron sxemalar

Mikroprosessor kompyuterni boshqarish va barcha hisob Ishlarini bajaradi. Mikroprosessor turli amallarni tez bajarish qobiliyatigi ega. Uning tezligi sekundiga 100 mln amalgacha va undan ortiq bo'lishi mumkin. IBM PC kompyuterlarida odatida Shteud firmasi va unga muvafiq boshqa firmalarning mikroprosessorlari o'rnatiladi. (AMD, Cyrix, IBM va boshqalar).
Mikroprosessor Intel 8088, 80286, 80386 SH, 80386 DX, 80486, Pentium, Pentium Pro kabi va boshqa turlari mavjud. Mikroprosessorlarning tezligini takt chastotasi belgilaydi. Bir turdagi
mikroprosessorlar turli takt chastotasi bilan ishlab chiqarilishi mumkin. Shu sababdan takt chastotasiga qarab mikroprosessorining bahosi va unumdorligi xar xil bo'ladi. Takt chastotasi megagerslarda (Mgs) o'lchanadi. Masalan, Takt chastotasi 75 MGs dan 200 MGs ga bo'lgan Pentium mikroprosessori ishlab chiqarilmoqda. Takt chastotasi mikroprosessor ichidagi elementar operatsiyalarning tezligini ko'rsatadi. Mikroprosessor modeli bilan takt chastotasi ko'rsatiladi. Masalan: Pentium / 75 MGs.
Xotira ma’lumot va programmalarni saqlash uchun xizmat qiladi va ular bir necha turga bo'linadi: operativ xotira. KESH xotira, BIOS (doimiy xotira) , CMOS (yarim doimiy xotira) va videoxotira .