Humanitar və sosial elmlər faküLTƏSİ
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
GİRİŞ
Mövzunun aktuallığı. İnsan onu əhatə edən mühiti nə soyuqqanlı,nə də laqeyd müşahidəçi kimi qavramır,o, cansız maneken deyil. Qavranılan hadisələr xoş gəlib, gəlməməsi ilə əlaqədar rəğbət və ya nifrətə səbəb olur; ruh yüksəkliyi əmələ gəlir və ya iztirab hissi ilə nəticələnib onda müxtəlif təəssüratlar yaradır. Təəssürat beynin real aləmi inikas formalarından biridir. İnsan zəngin, rəngarəng təəssüratlara malikdir, mühit hadisələrinə və daxilindən gələn qıcıqlara biganə olmayıb, sevinə bilir və ya pərişan olur, şadlanır və ya qəzəblənir. İnsan öz təəssüratları ilə insandır. Hazırda insanlar böyük təssürat böhranı, gərginlik içərisindədir. İnformasiya çoxluğu sinir sisteminə təsir edərək həyat tərzini mürəkkəbləşdirir. İnsanlar müxtəlif həyat tərzinə baxmayaraq, onlar topladığı informasiyanı xərscləməlidirlər, kiminləsə dərsləşmək, istəklərini bölüşdürmək həyatın zərurətindən irəli gəlir. Əks təqdirdə insan özünə qapanır. Təəssüratların kasadlığı insanı həyatdan ayırır, bu isə bir çox hallarda əsəb-ruhi pozuntulara səbəb olur. Məhdud “azadlıq”, daimi məngənə, tədricən toplanan həll olunmamış narazılıq hissləri insanın ruhi vəziyyətinə təsir edir, onu xəstəliyə yönəldir. Filosoflar qeyd edirlər ki, dünyada ən böyük yol öz içimizdən başlayaraq özümüzə doğru getdiyimiz yoldur. Deyilənlər, psixo-emosional halların öyrənilməsinin vacibliyini gündəmə gətirir. Bu mənada təhsil sahəsi üçün hazırlanan mütəxəssislərin - gənc tələbələrin dərin psixoloji hazırlığı diqqət mərkəzində dayanır. Məlumdur ki, emosional halət istənilən yaş dövründə təzahür etməklə, fərqli mahiyyət daşıyır. Bu zaman gənclərin psixo-emosional vəziyyətinə həm subyektiv, həm də obyektiv amillər təsir göstərir. Obyektiv amillərə yaş, cins determinantları, sağlamlıq səviyyəsi, tədris yükünün çoxluğunu misal göstərmək mümkündür.Subyektiv amillərə isə motivasiya və uğur səviyyəsinin 4 xüsusiyyətlərini, bilik səviyyəsi, yeni şəraitə adaptasiya olmaq qabliyyəti, psixofizioloji xüsusiyyətlər, şəxsi-xarakterik keyfiyyətləri, temperament tipini aid etmək olar. Faktlar göstərir ki, tələbələrdə emosional gərginliyinin dəf edilməsinin əsasən iki başlıca istiqaməti mövcuddur. Birincisi, tələbələrə özünütənzimləmə vərdişlərinin və üsullarının aşılanması və emosional gərginliyin dəf edilməsi üsullarının öyrədilməsi; ikinci istiqamət isə ali təhsil müəssisəsində təhsil prosesinin təşkili onun humanistləşdirilməsi, təlimin emosionallığının yüksəldilməsini özündə ehtiva edir. Bir məsələni də qeyd edək ki, insan amilinin öndə durduğu müasir dövrdə gənc nəslin, ahəngdar inkişaf etmiş, ictimai cəhətdən fəal olan, mənəvi zənginliyi, əxlaqi kamilliyi və fiziki gözəlliyi özündə birləşdirən bir şəxsiyyət kimi tərbiyə olunması vacib bir məsələ kimi qarşıda durur. Məhz buna görə də şəxsiyyət, şəxsiyyətin formalaşmasına təsir edən amillər diqqəti ilk növbədə cəlb edən problemlərdəndir. Şəxsiyyətin formalaşmasına təsir edən amillərin psixoloji yönümdən araşdırılması əsas vəzifələrdən biridir. Psixoloq və pedaqoqların apardıqları çoxsaylı tədqiqatlara baxmayaraq problemin tam mənası ilə həll olunduğunu söyləmək olmaz. Ona görə də tədqiqatın mövzusunun “Psixo- emosional halların tələbə şəxsiyyətinin formalaşmasina təsiri” kimi müəyyənləşdirilməsini daha məqsədəuyğun hesab etmişik. Yüklə 1,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|