Husnixat va uni o`qitish metodikasi uquv qullama


-R F B T P   - -J H K Y G G’



Yüklə 453,88 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/35
tarix15.03.2023
ölçüsü453,88 Kb.
#87915
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   35
Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika

-R F B T P
 
-
-J H K Y G G’
 
-
-x p
Kichik harflar va ularning tutashtirilishi. Alifbodagi harflar yozilish shakliga 
ko’ra
 
-
 
a r u y 
-
n m i 
-
t d U M 
-
R F B T P
J H K Y yo’zma harflar va bosma harflar deb ikki turga ajratiladi. 
Bularning har biri yozilish shakli va qo’llanish o’rni jihatidan kichik harflar va 
bosh (katta) harflarga bo’linadi. 
Yozma harflar, odatda, qo’lda yoziladi, bosma harflar esa, asosan, yozuvga 


13
oid texnika vositasida, shuningdek, qo’lda ham ifodalanadi. 
Kichik va bosh bosma harflar rasmiy ma’qullangan shaklda bir-biriga 
tutashtirilmay, tik yoziladi. Yozma harflar esa o’ng tomonga 75 -80 daraja qiya 
qilib tutashtirib yoziladi. Kichik harflar o’ng va chap tomonidan, bosh harflar esa 
o’zidan keyingi harf bilan tutashadi. 
So’zda yozma harflar bir-biri bilan tutashtirilib, bir butunlik zanjir hosil 
qiladi. Ammo bu zanjir so’zlarda imlo belgilari (tutuq, kochish belgilari
chiziqcha) bolgan o’rinlarda uziladi, qol harakati to’xtab, belgilar qo’yilgandan 
keyin harakat davom etadi. 
Mazkur belgilarni so’zni yozish jarayonida qo’yib borish, harflarning ustiga 
qo’yiladigan ishorani esa so’zni yozib bo’lgandan keyin, uni o’qib turib qo’yish 
tavsiya qilinadi. 
Yozma bosh harflarda qo’l harakati kichik harflarni yozishga nisbatan 
ko’proq uziladi: ayrim harflarga unsurlari qo’shiladi va hokazo. 
Lotin yozuviga asoslangan yangi o’zbek alifbosidagi yozma kichik va bosh 
harflar yozuvda bir-biri bilan tutashtirilishi jihatidan ikki guruhga ajratiladi: 

tarkibida tutashtiruvchi unsuri bo’lgan harflar; 

tutashtiruvchi 
unsuri 
bo’lmagan 
harflar 
(Bunday 
harflarga 
tutashtiruvchi unsur yozuv jarayonida qo’shiladi). 
Tutashtiruvchi unsurli kichik harflar o’zidan keyingi harf bilan qayeridan 
tutashtirilishiga kora uch guruhga bolinadi: 
a) ustki qismidan tutashtiriladigan harflar: o, o‘, v (bunday ikki chiziq 
(asosiy chiziqlar) orasiga yoziladigan harflarning bo’yi 4 mm f,g, j, p, y, g, ng, eni 
3 mm bo’ladi); 
b) o’rta qismidan tutashtiriladigan harflar: b, (ikki chiziqdan yuqoriga 
ko’tarilib yoziladigan harflaming bo’yi 8 mm, pastga tushadiganlari 7 mm, f ning 
bo’yi esa 11 mm bo’ladi). 
v) ostki qismidan tutashtiriladigan harflar: 


14

Yüklə 453,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   35




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin