Tutashtiruvchi unsurli bosh harflar: A, E, G,, J, K, L, M, Q, R, U, X, Y, Z, G’,Sh, Ch. (ng harf birikmasining yozma bosh shakli o'zbekcha so'zlarda qo'llanmaydi: bu tovush bilan socz boshlanmaydi, ba'zi chet so'zlarda ikki mustaqil fonemani bildiradi.
Tutashtiruvchi unsursiz bosh harflar: V, D, F, N, O, P, S, T, U, O’
Bosh harflar qayeridan tutashtirilishiga ko'ra ikki turga bo’linadi:
-o'rta qismidan tutashtiriladigan bosh harflar: A, I, Y, J, G, G'
-pastki qismidan tutashtiriladigan bosh harflar: E, B, D, F, K, L M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, X, Z, O' ,Ch.
1. O'rta qismidan tutashtiriladigan bosh harflar o'zidan keyingi ikki
chiziq orasiga yoziladigan harflarning ustki qismidan tutashtiriladi, misollar:
Anzirat, Yulduz, Gulnor, G 'ulom.
Bu harflar ikki chiziqning yuqorisiga ko'tariladigan harflarning o'rtasiga tutashtiriladi: Akar, Ilyos, Jkrom, Adham, Abdulla, Idris, Alixon, Adham Abduliayev, Afandi
O'rta qismidan tutashtiriladigan bosh harflar z, g, l; s harflarning chap tomonidagi chiziqqa tutashtiriladi: Aziza, Arofat, hzat, Asom, Islam.
2. Ostki qisrnidan tutashtiriladigan bosh harflar ikki chiziq orasiga yoziladigan harflarning ostki qismidan tutashtiriladi:
Omon, Vasila, Hakim, Tohir, Kamol, Lobar, Muhlddin, Qumri, Rahima, Ulfat, Xadicha, Bobitr, Dilbar, Farhod, Nafisa, Olimjon, Po'lat, Sobir, O 'Imas, Zayniddin,
Xulosa
Insonning yozma nutqi harflar orqali shakllanadi. Husnixat darslarda savodli yozuv grafik malakalar bilan shakllantirilishi asosiy vazifa hisoblanadi. Har bir harfning aniq yozilishi yozuvning aniq va ravonini ta’minlaydi.
Shuningdek, o’quvchilarga uyga beriladigan topshiriqlarni ham oldindan rejalashtirib qoyish kerak. Berilgan topshiriq o’quvchilarni mustaqil ravishda mashq bajarishga va o’tilgan dastur materialini mustahkamlab borishga o’rgatib borishi lozim. O’quvchilarni charchamasligiga ahamiyat bermay qoyish oqibatida, o’quvchi toliqadi, harakatlari sustlashadi, xati xunuklashadi, o’quvchilarning xati xunuklashadi, ko’p xatoga qoyadi.
Shu sababli charchashning oldini olish uchun vaqti-vaqti bilan jismoniy mashqlar o’tkazib borish zarur.
Jismoniy mashq izchil o’tkazib borilsa, keyin esa yozishga kirishilsa, o’quvchilarning ish qobiliyati tiklanadi va darsga qiziqishi ortadi.
Xullas, ish faoliyati davrida qo’l harakatini mashq qildiruvchi jismoniy mashqlardan foydalanish, chiroyli yozuvga o’rgatishning asosiy shartlaridan biridir.
Dostları ilə paylaş: |