I bolim. O’zbekistanda sacialliq mektepke shekemgi talimin’ juzege keliwi, rawajlaniwi basqishlari

1.2. Mektepke shekemgi talim
Mektepge shekem tálim úzliksiz tálimdiń barlıq buginlari menen bekkem ayrim hám ajıralmas baylanistda alıp barıladı.
O’zbekiston Respublikası Konstituciyasiniń 63-statyasinda «Shańaraq jámiettiiń tiykarǵı bugini bolıp tabıladı hamde jamiyet hám mámleket qarawinda boliw xuquqina iye» degen Qag’ida menen ustavka qoyilg’an, 45-statyasında jas jetpegenler mámleket qorg’awinda eken, 64-statyasında bolsa «Analik hám balalıq mámleket tárepinen qorg’aladi », dep aytilg’an.
Mektepge shekem tálim shólkemi áne sol huquqiy tiykarlarga tayanǵan halda shańaraq hám jámiettiiń balalarǵa miyrimlik qiliw, milliy hám regianalliq ayrıqshalıqlardı itibarǵa alıp, olardı har tárepleme bárkámal insanlar etip tárbiyalaw maqsetinde shólkemlestiriledi.
Social mektepge shekem tálim bul — mámleket tárepinen shólkemlestirilediǵan shólkem bolib, ol jaǵdayda mektepge shekem tálim jasındaǵı balalarǵa tálim-tárbiya beriledi. Mektepge shekem tálim úzliksiz tálim sistemasınıń baslang’ish buwini retinde O’zbekiston Respublikasınıń «Tálim tug’risida»gi nizami hám Kadrlar tayarlaw milliy programması talapları tiykarında shólkemlestiriledi. Mektepge shekem tálim har tárepleme jetik balalardi tárbiyalaw ushın zárúr shólkemlestirilgen, stilistik, psixologiyalıq,pedagogikalıq shárt-shárayatlar jaratadı, balalardı mektepte úzliksiz túrde tálim alıwǵa tayarlawda ata-analarǵa járdem beredi. Mektepge shekem tálim bala 6-10 jasqa jetgenshe shańaraqta hamde mámleket hám mámleketlik emes mektepge shekem tálim mákemelerinde ámelge asıriladı. Social mektepge shekem tálim bul — mámleket tárepinen shólkemlestirilediǵan shólkem bulib, ol jaǵdayda mektepge shekem tálim jasındaǵı balalarǵa tálim-tárbiya beriledi. Mektepge shekem tálimdiń ústin turatuǵın wazıypaları Mektepge shekem tálim balanıń saw, har tárepleme kámal tawıp qáliplesiwin támiyinleydi, ol jaǵdayda oqiwg’a umtılıw xissini oyatadi, úzliksiz tálim alıwǵa tayyorlaydi. Mektepge shekem tálim bala 6—7 jasqa jetgenishe mámleket hám mámleketlik emes mektepge shekem tálim mákemelerinde hamda shańaraqta ámelge asıriladı. Mektepge shekem tálim hám wazıypaların amelge shig’ariwda jámiyetlik hám qayırqomlıq shólkemleri, xalq fondlar aktiv qatnasadi. Mektepge shekem tálimdi rawajlandırıw ushın tomendegi ústin turatuǵın wazıypalardı ámelge asırıw zárúr:
— joqari maman tárbiyashi hám pedagog kadrlardı tayarlaw ;
— mektepge shekem tálimdiń nátiyjeli psixologiyalıq pedagogik usılların jaratıw hám ámeliyatqa engiziw;
— balalardı shańaraqta tárbiyalawdı shólkemlestirilgen, psixologiyalıq,pedagogikalıq hám stilistik tarepden támiyinlew;
— zamanagóy oqiw-stilistik qollanbalar, texnikalıq vositalar, oyinshiqlar hám oyinlar jaratıw xamde olardı tálim- tárbiya procesine jaratiw;
— balalardı xalqimizdin’ bay materiallıq -tariyxıy miyrasi hám ulıwmadunyalıq adetler tiykarında ruwxıy tarepden jaratiw.
— mektepge shekem tálim mákemeleriniń har qıylı túrleri ushın alternativ programmalardı tańlap alıw, barlıq máseleler boyicha maman maslaxat korsetiw múmkinshiligin jaratıw ;
— mektepge shekem tálim hám salamatlastiriw mákemeleri tarmag’ini qollab-quvvatlaw hám rawajlandırıw texnologiyalarini islep shigiw, jumıs hám ámeliyatqa engiziw.