I. Булим. Бухгалтерия хисоби



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə143/201
tarix07.01.2024
ölçüsü5,01 Kb.
#204181
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   201
Buxgalteriya hisobi nazariyasi

 
 
‘llash tushuniladi. Buxgalteriya hisobini yuritishning bunday usullariga, 
‘jalik faoliyatini tasdiqlovchi dalillarni baholash va guruhlash, 
‘lash, hujjat ayriboshlashni tashkil etish, inventarizatsiya, buxgalteriya 
‘lgan talab O‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining №1 “Hisob 
sh siyosati va moliyaviy hisobot” milliy standarti bilan belgilab 
‘yilgan. 
‘zbekistonda buxgalteriya hisobini tashkil etish tartibi O‘zbekiston 
‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standartlari, 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 15 apreldagi 
159-son qarori bilan tasdiqlangan “Kichik korxonalar uchun soliqqa 
tortishning soddalashtirilgan tizimini qo‘llash tartibi” ning oltinchi 
bandiga muvofiq soddalashtirilgan tartibida hisob yuritish va hisobotlar 
tuzish, Moliya vazirligi tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmatlar) ishlab 
chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni 
shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi” Nizom hamda buxgalteriya hisobini 
yuritish va buxgalteriya hisobotlarini tuzish chog‘ida foydalaniladigan 
boshqa ko‘plab me’yoriy hujjatlar va uslubiy ko‘rsatmalar bilan belgilab 
qo‘yilgan, lekin alohida korxonalarda buxgalteriya uchyotini ularning 
faoliyat xususiyatlaridan kelib chiqqan holda tashkillash talab etiladi. Bu 
aloxida korxonalar bo‘yicha uchyot yuritishning variantlarini tanlab 
olishni taqoza etadi. 
Korxona hisob siyosatining mazmuni va yo‘nalishi, uning 
moliyaviy natijalariga, investorlarni jalb qiluvchanlikka, soliq idoralari 


259 
bilan kelib chiqadigan kelishmovchiliklarni bartaraf etishga ta’sir 
etadigan buxgalteriya hisobini tashkillashga imkoniyat yaratishi lozim. 
Iqtisodiy asoslangan hisob siyosati korxonaning moddiy, mehnat va 
moliyaviy resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlaydi. 
Hisob 
siyosatini 
ishlab 
chiqishda 
korxonaning 
mulkiy 
alohidalanganligini, uning faoliyatini dafomiyligini, va hisob siyosatini 
qo‘llash izchillagini va boshqa bir qancha omillarni to‘g‘ri belgilab olish 
kerak. Shuningdek, korxonani hisob siyosati buxgalteriya hisobining 
mukammallik, 
mazmunning 
shakldan 
ustunligi, 
o‘z 
vaqtidalik, 
ehtiyotkorlik, muvofiqlik va boshqa tamoyillari talabiga javob berish 
kerak.
‘yicha, O‘zbekiston Respublikasi “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi 
‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standartlari, 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 15 apreldagi 
159-son qarori bilan tasdiqlangan “Kichik korxonalar uchun soliqqa 
tortishning soddalashtirilgan tizimini qo‘llash tartibi” ning oltinchi 
bandiga muvofiq soddalashtirilgan tartibida hisob yuritish va hisobotlar 
tuzish, Moliya vazirligi tasdiqlangan “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida” gi 
Nizom, “Mahsulot (ishlar, xizmatlar) ishlab chiqarish va sotish xarajatlari 
tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi” 
Nizom hamda buxgalteriya hisobini yuritish va buxgalteriya hisobotlarini 
tuzish chog‘ida foydalaniladigan boshqa ko‘plab me’yoriy hujjatlar va 
uslubiy ko‘rsatmalar talabiga javob berishi kerak. 
‘yilmalarni uchyotini tashkillash usullari (xususiyatlari ), shuningdek 
‘yicha hisob siyosatida nazarda tutilgan barcha unsurlar keltiriladi. 
‘ladigan xo‘jalik operatsiyalari ustidan nazorat o‘rnatish tartibi; 
‘yxatga olish rejasi;


260 
‘jalik operatsiyalarini rasmiylashtirishda foydalaniladigan hujjatlar tartibi 
‘rsatiladi. Zaruriy hujjatlar miqdori aniqlangandan keyin ular 
‘paytiriladi yoki sotib olinadi. Markazlashgan ta’minot sharoitida esa, 
Qayta ro‘yxatga olish rejasida rejali va rejasiz qayta ro‘yxatga 
olishni o’tkazish tartibi, shakli va muddatlari ko‘rsatiladi. Qayta 
ro‘yxatga olish muddatlari moddiy javobgar shaxslardan sir saqlanadi.
Schyotlar va schyotlar aloqasi rejasida korxona faoliyati 
xususiyatlaridan kelib chiqib, buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonun 
talablari doirasida, buxgalteriya hisobining 19-milliy andozasiga binoan 
korxonani ishchi schyotlar rejasi va schyotlar aloqasi keltiriladi.
Buxgalteriya hisobi ishlarini xodimlar orasida taqsimlash rejasida 
buxgalteriya apparatini tuzilishi, buxgalteriya xodimlarining shtatlari, har 
bir xodim ishini yo‘riqnomasi, ularni malaka oshirishlari bo‘yicha 
tadbirlar va hisob ishlarini bajarish jadvali ishlab chiqiladi. 
Buxgalteriya apparati tarkibini, uning boshqa bo‘limlar bilan 
aloqasini buxgalteriya ishlarini tashkillash variantidan (markazlashtirish 
va markazsizlashtirish) kelib chiqqan holda belgilash maqsadga muvofiq 
bo‘ladi.

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   201




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin