I. N. Ismanov, J. X. Kambarov, M. M. Turdaliyeva korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvni tashkil etish

Tashqi boshqaruv

Tashqi boshqaruv qarzdorning to‘lash qobiliyatini tiklash va kreditorlarning qarzdorlarga bo‘lgan talablarini qanoatlantirish maqsadida sudning ishtirokida o‘tkaziladigan bankrotlik taomili bo‘lib, bunda qarzdorning faoliyatini boshqarish va uning mulkini tasarruf qilish vakolati tashqi boshqaruvchiga beriladi.
Agar qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklashning haqiqiy imkoniyati aniqlangan bo‘lsa, tashqi boshqaruv kreditorlar yig‘ilishining iltimosnomasi, mol-mulkida davlat ulushi bo‘lgan korxonalar bo‘yicha esa bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining arizasi asosida xo‘jalik sudi tomonidan joriy etiladi.
Tashqi boshqaruv o‘n ikki oydan yigirma to‘rt oygacha muddatga joriy etiladi. Sud sanatsiyasi va tashqi boshqaruvning jami muddati esa o‘ttiz olti oydan oshmasligi lozim.
Tashqi boshqaruv uchun belgilangan muddat kreditorlar yig‘ilishining iltimosnomasiga, bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining qaroriga yoki tashqi boshqaruvchining arizasiga binoan xo‘jalik sudi tomonidan qisqartirilishi yoki uzaytirilishi mumkin. Faqatgina qonunda keltirilgan muddatlardan chetga chiqmagan holda.
Iqtisodiy nochor korxonalarda tashqi boshqaruvni joriy etish quyidagi oqibatlarga olib keladi:

• 
  Qarzdorning rahbari o‘z vazifasini bajarishdan chetlashtiriladi, qarzdorning ishlarini boshqarish tashqi boshqaruvchi zimmasiga yuklatiladi. Bu holda, tashqi boshqaruvchiga qarzdorning rahbari bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilinishi yoki mazkur rahbarni boshqa ishga o‘tkazish to‘g‘risida buyruq chiqarish sharti qo‘yiladi;
  
• 
  Qarzdorning boshqaruv organlari vakolatlari tugatiladi. Qarzdorning rahbari va qarzdorning boshqa boshqaruv organlari vakolatlari tashqi boshqaruvchiga o‘tadi. Qarzdorning boshqaruv organlari tashqi boshqaruvchi tayinlangan paytdan e’tiboran uch ish kuni ichida qarzdorning buxgalteriya hujjatlari va boshqa hujjatlari, muhrlari va shtamplari, moddiy va boshqa qimmatliklari tashqi boshqaruvchiga topshirilishini ta’minlashi talab etiladi;
  
• 
  Kreditorlarning talablarini ta’minlash yuzasidan ilgari ko‘rilgan chora-tadbirlar bekor qilinadi;
  
• 
  Qarzdorning mol-mulkini xatlash va qarzdorga nisbatan uning o‘ziga tegishli mol-mulkni tasarruf etish borasidagi vakolatlarini boshqacha tarzda cheklovlar faqat bankrotlik taomili doirasida qo‘llanilishi mumkin;
  
• 
  Qarzdorning pul majburiyatlari va majburiy to‘lovlari yuzasidan kreditorlar talablarining qondirilishiga nisbatan moratoriy joriy etiladi.
  

Tashqi boshqaruvni joriy qilish haqida xo‘jalik sudiga iltimosnoma bilan murojaat etish to‘g‘risida qaror qabul qilgan kreditorlar yig‘ilishi tashqi boshqaruvchilikka nomzodni ma’qullaydi.
Tashqi boshqaruvchilikka nomzod kreditorlar yig‘ilishiga har qanday kreditor tomonidan yoki bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organi tomonidan taklif etilishi mumkin.
Tashqi boshqaruvchi rahbarlik vakolatlarini amalga oshiradi.