Ii bop. Atmosferadagi optik hodisalarning turlari

KIRISH
Tabiat — odamning paydo boʻlgunicha ham, odam ishtiroki bilan ham mavjud borliq. Umuman — bu dunyo, odam, koinot; mikromakromegadunyolar; jonsiz va jonli borliq. Tor maʼnoda — tabiat fanlari oʻrganadigan obyekt. Tabiat odamga, jamiyatga bogʻliq boʻlmagan qonuniyatga boʻysunadi. Odam tabiatning bir qismi. Odam tabiat qonunlarini oʻzgartira olmaydi, faqat qonunlardan foydalanib, tabiat elementlarini, qismlarini oʻzlashtirishi mumkin. Tabiat tushunchasi insoniyat jamiyati yashashi tabiiy sharoitlarining majmui sifatida ham qaraladi. Inson yashashi uchun mehnat qiladi, mehnat (mas., dehqonchilik, qurilish, sanoat), miya faoliyati va boshqa esa tabiatning baʼzi jihatlarini oʻzgartiradi. Odam tomonidan, yaʼni ijtimoiy mehnat jarayonida yaratiladigan moddiy boyliklar shartli ravishda „ikkinchi tabiat“ deyiladi. Masalan, vodoroddan urangacha boʻlgan 92 ta kimyoviy element tabiiydir, undan keyingi kashf etilganlari sunʼiydir. Barcha sunʼiy sintetik kimyoviy birikmalar, odam yaratayotgan atom va yadro energiyalari „ikkinchi tabiat“ga kiradi.
Optik fizikaviy jarayonlar
Optika deganda hammamiz yorug’lik nurini ko’z oldimizga keltiramiz.Yorug’likning eng ajoyib xossalaridan biri shundan iboratki,yorug’lik turli tomonlardan,hatto qarama -qarshi tomonlardan kelganda uning nurlari bir - biriga hech qanday halaqt bermasdan bir-birini kesib o’tib ,o’z ta’sirini ko’rsata beradi.Tabiatda optik hodisalar bisyor shulardan bir qanchasini misol sifatida fanga qanday bog’liqligini ko’rishimiz mumkin.Masalan: kamalak ,muz haloslari, auroralar,shimoliy yog’du va hokazo.Atmosferada ranglarning paydo bo’lishi aslida oq nurning tarkibiy qismarga – qizil, to’q sariq , sariq , yashil, ko’k, indigo va binafsha atmosferadagi materiallar bilan o’zaro ta’siri paytida buzilganligi bilan bog’liq.Ushbu o’zaro ta’sirlar uchta umumiy shakldan birini oladi: ko’zgu,sinishi va difraksiyasi.Ko’zgu yorug’lik nurlari tekis yuzaga tushganda paydo bo’ladi va tushgan nurlarning burchagiga teng burchakda qaytadi. Ko’zgu ba’zi holatlarda rangning kelib chiqishini tushuntirishi mumkin, chunki oq yorug’likning ba’zi qismlari boshqalardan ko’ra osonroq qabul qilinadi yoki aks ettiriladi.Misol uchun ,yashil rangda ko’ringan ob’yekt ,bu oq ob’yekt oq rangning barcha to’lqin uzunliklarini yutadigan ,yashil istisno bo’lgan ,bu aks ettirilganligi sababli qiladi.insonlar tabiatdagi optik hodisalarni “mo’jiza” deb o‘ylashadi.Quyosh nurlarining sinmasining eng yorqin misollaridan biri – yashil chiroq .Bu atama quyosh botishi yoki quyosh botishidan keying vaqtga to’g’ri keladi.Quyoshning yuqori qismidagi ufqda ba’zan bir soniyadan ko’proq vaqt davom etadigan yashil chirog’i ko’rinadi.