Iii bob. Mehnat muhofazasi va havfsizlik texnikasi

Oyoqlar joylashuvi. Oyog'ingiz birini ustidan ikkinchisini qo’ymang, chunki bu oyoqlarda qon aylanishiga to’sqinlik qiladi. Ularni shunday qo’yingki ikki oyog’ingiz yerda bir xil joylashsin.

Umurtqa pog'onangizni to'g'ri tutib o'tirishingiz kerak. Buning uchun maxsus stulda o’tiring. Kompyuter xonasida stol va stullarga talablar mavjud bo'lib, stol balandligi yerdan 68-77 sm bo'lib, stullar esa aylanuvchan bo'lishi kerak va albatta orqasida suyanchig'i bo'lishi kerak. Bu stulning suyanadigan joyi sizning umurtqa pog’onangizni to’g’ri ushlab turadi.

• 
  Qo’llaringizni shunday joylashtiringki ular stolda bir tekis joylashishsin. Panjalarni ushlab turuvchi maxsus sichqoncha uchun yostiqcha oling. Quyidagi rasmda qo’llar qanday holda bo’lish kerakligi haqida batafsil ko’rsatilgan.
  

Ko’zlar va bo'yin. Monitoringiz markazi ko’zlaringiz joylashgan joyi bilan teng bo’lishi kerak. Monitor ko'zdan ozgina pastroqda va 50 smdan kam bo'lmagan masofada joylashishi kerak. Monitor va ko'z orasidagi masofa 60-70 sm bo'lishi tavsiya qilinadi, bu masofa kichik bo'lsa, insonni ko'zi tezroq charchaydi. Monitorni dizayni va rangi o'ziga e'tiborni jalb qilmasligi kerak. Shuning uchun monitorning sirt tomonida har xil reklama yopishtirgichlarini olib tashlash kerak. Monitorning ekrani zangori va ko'k ranglarga bo'yalishi shart. Chunki bu ranglar inson ko'ziga eng yaxshi ranglardan hisoblanadi. Bunda bo'yningizga ham og'irlik tushmaydi, chunki u to'g'ri holatda bo'ladi.

• 
  Zamonaviy monitorlar. Oddiy lampali monitoringizni LCD yoki LED monitorlarga almashtiring, chunki ulardan nur chiqish darajasi judayam past. Monitoringiz judayam yorug’ bo’lsa uning nurini sizga qulay darajagacha pasaytiring.
  

• 
  Ko’zlarga dam. Ko’zlaringizga har soat 10-15 daqiqa dam berib turing. O’simliklarga, osmonga yoki akvariumga qarang.
  
• 
  Ko’z mashqlari. Ko’z mashqlari bilan shug’ullaning. Ko’zlaringiz qorachig’ini 10-15 martta soat millari bo'ylab va teskari yo’nalishda aylantiring.
  

Keyin gorizontal, vertikal va diagonal yo’nalishda 10-15 marta harakatlantiring. Oxiri ko’zlaringizni tez ochib yopib pirpirating.

• 
  S tol tennis. Stol tennisi ham ko’zlarga juda foydasi katta. Monitorga, ya’ni faqatgina bir joyga qarab turgan ko’z mushaklari harakatsiz bo’lib qoladi, bu esa ko’zingiz nurini yo’qotishga olib keladi. Stol tennisi esa harakatsiz mushaklarni ishga tushuradi.
  
• 
  Mahsus ko’zoynaklar. Optikadan ko’pgina mayda teshikchalarga ega qora maxsus ko’zoynak oling. 10-15daqiqaga taqib yuring.
  
• 
  Ruchka. Qo’lingizga ruchka yoki qalam olib uni har xil joyga harakatlantiring (o’ngga chapga, tepaga pastga, yaqinroq uzoqroq), boshingizni qimirlatmasdan ko’zingizni ruchka ketidan yo’naltiring.
  
• 
  Badan-tarbiya. Kompyuterda ko’p o’tiradiganlar har soat badantarbiya qilib turishlari shart. Badantarbiya mushaklaringizni bo’shashib qolishining oldini oladi, qon aylanishini ta’minlaydi va umurtqa pog’onasi, ko’z, bo’yinga tushgan og’irliklarni kamaytiradi.
  
• 
  Kerishib turing. Har zamon o’ng, chap orqa va oldinga qo’llaringizni ko’tarib qattiq kerishing.
  
• 
  Sabzavot, mevalar, asal iste’mol qilib turing. Chunki ular ko’zga foydali bo’lgan vitamin va minerallarga boy.
  
• 
  Sport bilan shug’ullanib turing. Umurtqa pog’onangizni tekislash uchun turnikda to’rtining, suzish bilan shug’ullaning. Oyoqlar bo’shashib qolmaslik uchun yugurib turing.