Ijtimoiy fanlar ” kafedrasi falsafa

JAMIYAT VA TARIX FALSAFASI

108
xalqlar madaniyatini

o‘zlashtirish vositasi sifatida informativ funksiyani bajaradi
. Madaniyatning
rivojlanishi u boshqa madaniyatlar bilan aloqa qilishini taqozo etadi.


Madaniyat normativ funksiyani ham bajaradi: u muayyan sivilizatsiyada shakllangan me’yorlarni 

amalga joriy etadi, shuningdek, o‘z me’yorlari va qadriyatlarini yaratib, ularni inson hayoti va 

faoliyatining barcha jabhalariga tatbiq etadi. 
Ijtimoiy-madaniy jarayonda davlat hayoti qadriyatlari muhim ahamiyat kasb etadi: ideokratik, 

teokratik yoki siyosiy davlat boshqa-boshqa madaniy mo‘ljallarga tayanadi. Davlat o‘z negizini

mustahkamlaydigan me’yorlarning ustunligini ta’minlaydi va o‘ziga tahdid solishi mumkin 
bo‘lgan me’yorlarni siqib chiqaradi. O‘z navbatida, madaniyat ham ijtimoiy tajribani saralash, uni
ramziy tizimlarda mustahkamlashni amalga oshiradi.


Madaniyatning yana bir muhim funksiyasi insonni kamol toptirish hisoblanadi: individ 

madaniyatni o‘zlashtirish jarayonida shaxsga aylanadi
. Madaniyat normativ tartibga solinadigan 
faoliyat sanalgani bois, u qadriyatlarni

yaratish sohasi sifatida namoyon bo‘ladi. Madaniyat 

hodisalari ijtimoiy

o‘zgarishlarni boshqaradi, ularni ijtimoiy muhim maqsadlarni amalga 

oshirishga yo‘naltiradi.

Madaniyat qadriyatlari mazkur hamjamiyatda ijtimoiy mo‘ljal berish va 

tartibga solish funksiyasini bajaradi. 
Madaniyat ijtimoiy

munosabatlar tizimiga xizmatlar 

ko‘rsatadi, bu erda yuz beruvchi o‘zgarishlar va

siljishlarni belgilaydi va tayyorlaydi, inson 

xulqatvorini tartibga solishni ta’minlovchi maxsus mexanizmlarni yaratadi. Bu, to‘g‘ridan-to‘g‘ri,
bevosita tartibga solish bo‘lishi mumkin (huquq, axloq, taqiq). Bu, jamiyatning, u yoki

bu

qadriyatlari va talablarini aks ettiruvchi ba’zi bir harakatlarni bajarishni buyurish orqali amalga
oshiriladigan bilvosita tartibga solish bo‘lishi ham

mumkin.