Ijtimoiy fanlar ” kafedrasi falsafa

sodda, murakkab, murakkab - qisqartma 
turlarga bo’linadi.


Sodda sillogizm. 
Sodda sillogizm 3 qism (katta asos, kichik asos, xulosa) hamda 3 termin (R, M, 
S) dan iborat bo’ladi. Shu bilan bir vaqtda sodda sillogizmlar har doim ham to’liq holda ham
uchrayvermaydi. Aksari hollarda sillogizmlarning sodda qisqartma shakllari uchraydi.
Sodda qisqartma sillogizmlar mantiqda entimema deb yuritiladilar.
Entimema – asoslardan biri 

yoki xulosasi qoldirib ifoda etilgan sillogizm
. Masalan:
Bu baliq - akula.
Demak, bu baliq - yirtqich.
Bu misolda katta asos (Ayrim baliqlar – yirtqich) tushurib qoldirilgan.

Murakkab sillogizm
.

Murakkab sillogizm mantiqda

polisillogizm 
deb yuritiladi. Polisillogizmlar ikki va undan ortiq 
sodda sillogizmlardan tashkil topadi. Masalan: Sport sog’liqni mustahkamlaydi. Gimnastika –
sport.
Demak, Gimnastika sog’liqni mustahkamlaydi. Ritmik
gimnastika – gimnastika.
Ritmik gimnastika - sog’liqni mustahkamlaydi.
Pollisiologizmning 2 turi mavjud: a) 
Progressiv polisillogizm
b) Regressiv polisillogizm.


a)

Progressiv polisillogizmda ilgarigi sillogizmning xulosasi yangi sillogizm uchun asos 

vazifasini bajaradi. 
Masalan: San’at qalbni davolaydi.

Teatr – san’at

Demak, teatr - qalbni davolaydi.
Drammatik teatr – teatr.
Demak, Drammatik teatr qalbni davolaydi.


b)

Regressiv polisillogizmda ilgarigi sillogizm xulosasi kichik asos vazifasini o’taydi. 
Masalan: Chinor – daraxt

Daraxt - o’simlik.

Chinor - o’simlik
O’simlik – organizm Chinor
– organizm Organizm – 
parchalanadi. Chinor
parchalanadi.
Murakkab sillogizmlar a)