Ijtimoiy fanlar ” kafedrasi falsafa

13-MAVZU: “ETIKA” FANINING PREDMETI VA JAMIYAT HAYOTIDAGI AHAMIYATI 

204
Qozi Nasimiyning terisini shilishga buyuradi. Jallod ishga kirishadi, atrofga qon sachraydi.

SHunda qozi odamlarga, nari turinglar, bu kofirning tomchi qoni biror eringizga tegsa, usha erni 
kesib tashlash kerak buladi, deydi. qozi gapini tugatar-tutatmac, Tangri irodasi bilan bir tomchi
qon sachrab kelib uning jimjalog‘ita tegadi. Olomon qozidan barmog‘ini kesib tashlashini talab 
qiladi. Endi qozining oldida tanlov turardi yo barmog‘ini kesishga berib, gapining ustidan chiqishi
kerakki gapidan kaytib, sharmisor bo‘lishi kerak. Qozi axloqiynopok, qo‘rqoq va xudbin odam 
sifatida gapidan kaytadi. Nasimiy esa kiynoqqa mardonovor chidab, churq etmaydi, aksincha
qozining axvolini ko‘rib, istexzoli kuladi va co‘ngi g‘azalini yoddan aytadi. Nasimiyning bu 
jasorati asrlardan-asrlarga o‘tdi, ne-ne shoirlarning she’rlarida madh etildi, o‘zi esa insoniy poklik
va yuksak axloqiylikning o‘lmas timsoli bo‘lib qoldi. Bir namuna sifatida buyuk turkman shoiri 
Maxtum qulining “Savol-javob” she’ridan quyidagi sakkiz satrni keltirish mumkin :

Maxtum quli - u Himadip, emadilar-tuydilar?


U nimadip, ulug‘ kunga qo‘ydilar? 


Ul kim edi tovonidan so‘ydilar? 


SHoir bo‘lsang, shundan bizga xabar ber! 


Durdi shoir - U diydordir, emadilar-tuydilar,


U namozdir- qiyomatga quydilar, 


Nasimiyni tovonidan so‘ydilar, Bizdan 

salom bo‘lsin, javobimiz shu! 
SHunday qilib, ushbu misolda uch xil tanlovni, uch xil masuliyatni va ixtiyor erkinligidan uch xil 

foydalanishni ko‘rdik. Demak, xar bir insonning bu dunyoda axloqiy tanlov sinovidan o‘tmasligi

mumkin emas.


ADABIYOTLAR 
1.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. – T.:“O’zbekiston”, 2014. 24 b 

2.
“O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi
to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli 
Farmoni
.
3.

Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – 

Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 488 b. 

4.

Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar
faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. – Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 104 
b.

5.

Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo 

etamiz. – Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 56 b.
6.

Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va 

xalq farovonligining garovi. – Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 48 b.
7.

Karimov I.A. Asarlar to‘plami. 1-24 jildlar.- T.: O’zbekiston 1996-2016. 

8.
Karimov I. A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. 2 nashr –T.:Ma’naviyat, 2016 176-b.
9.

Abdulla Sher. Axloqshunoslik.Darslik. –T.: O’FMJ, 2010. 328 b. 

10.

Abdulla Sher. Estetika. Darslik. – T.: O’zbekiston, 2016. 192 b. 

11.

Гусейнов А.А., Апресян Р.Г. Этика. Учебник. – М.: Гардарики, 2013. 472 c. 

12.

Abu Nasr Forobiy.Fozil odamlar shahri – T.:Yangi asr avlodi,2016.318b. 

---