Ijtimoiy risk tushunchasi va uning ko’rinishlari.
Insoniyat va tabiatning ajralmas birlik ekanligi bilan bir qatorda, ular
O’rtasida shunday qarama-qarshilik majudki, u inson bilan tabiat o’rtasidagi
Tinimsiz kurashlarda namoyon bo’ladi. Favquloddalik va xavf-xatar-insoniyat
Mavjudligining me’yori xisoblanadi. Har yili erda juda ko’p tabiat xodisalari
Kuzatiladi: 100 ming atrofida bo’ronli xodisalar, 10 mingta suv toshqini,
Minglab zilzila, o’pirilish va tropik tsiklonlar. Bu hodisalar bilan bog’liq
Avariya va xalokatlar anchagina moddiy zarar etkazadi.
G’arb davlatlari iqtisodiy nazariyasida aytilishicha sug’urta ishtirokisisiz
Iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari zamanoviy taraqiyot darajasiga etmagan
Bo’lash edi. Xususan, xusuiy qurilishlar ko’pincha bank kreditlarini olishga
Majbur bo’ladi. Mol-mulk sug’urtasi hamda qarzdorlarning hayotini
Sug’urtalashsiz kredit olish imkoni bo’lmas edi. Bunday sug’urtalash bankka
Yuqorida ko’rsatilgan xavf-xatar kuzatilgan holatda ham kridit qaytarilishini
Kafolatlaydi. Masalan yong’indan sug’urtalashni olib qaraydigan bo’lsak bu,
Sug’urta to’lovsiz katta qiymatga ega bo’lgan ob’ektlarning to’xtovsiz ishlab
Chiqish jarayonini ta’minlash mumkin bo’lmas edi. Sug’urtaga bo’lgan talabni
Shakllantiruvchi
Mulkiy
Munosabatlar,
Albatta
Sug’urtaga,
Risklarniboshqarishning mug’im metodi sifatida qiziqish uyg’otadi. Ko’pincha
Sug’urta bozorining rivojlanganlik darajasini aniqlash uchun uning YaIM
Hajmidagi hissasidan foydalaniladi. Iqtisodiy rivojlangan davlatlarda (AQSh,
Yaponiya, Shveytsariya) taxminan 8-10% ni, Rossiyada esa -3% ni tashkil
Etadi. Chet el iqtisodchilarining fikriga ko’ra mamlakat iqtisodiyoti qanchalik
Rivojlangan bo’lsa shuncha ko’p mablag’lar sug’urtaga sarflanadi.
Dostları ilə paylaş: |